Een eigen merk met een eigen logo op de luifel. Dat is een serieuze optie voor een aantal zelfstandige tankstation-ondernemers die zich gaan verenigen in een inkoopcoöperatie. Ook willen de leden samen brandstof inkopen en denken ze na over het uitgeven van een gezamenlijke tankpas. De coöperatie werd dinsdag opgericht tijdens een drukbezochte vergadering in Wageningen. Van de ruim tweehonderd bezoekers hebben zich inmiddels 185 aangemeld voor de coöperatie. Branchevereniging Beta ondersteunt het initiatief en heeft een lening van vijfduizend euro beschikbaar gesteld om een succesvolle start mogelijk te maken.

Door de krachtenbundeling hopen de deelnemers een betere marge op brandstoffen te behalen. Want die marge is momenteel in veel gevallen belabberd. Onder meer door de opkomst van onbemande tankstations ondervinden veel pomphouders felle concurrentie en moeten ze met de prijs zakken, niet zelden door toedoen van de eigen maatschappij. Er is sprake van een oneerlijk speelveld, is de redenering.

Tankstationhouders

Vijf ondernemers hebben daarom het startschot gegeven voor de inkoopcoöperatie. Het zijn tankstationhouders Martin van Tol, Annemarie van Wijk, Ewout Klok, Peter van Kemenade en Erik Lagendijk. Belangrijkste pijler voor de nieuwe vereniging is het samen inkopen van brandstoffen om op die manier een betere prijs te kunnen bedingen. Maar de ondernemers overwegen verder te gaan.

Het uitgeven van een eigen tankpas, in samenwerking met MKB Brandstof, is ook een serieuze optie. Verder wordt nagedacht over het ontwikkelen van een eigen logo en een eigen merk, naar het voorbeeld van het Duitse Bundesverband Freier Tankstellen (BFT), een collectief van zelfstandigen met inmiddels ruim vijfhonderd ondernemers die samen meer dan tweeduizend tankstations hebben in Duitsland. In 2013 hadden ze een marktaandeel van in totaal vijftien procent.

Eigen logo

Tijdens de bijeenkomst werd al een voorzetje gegeven voor een logo en een naam: De Vrije Pomp (DVP). Al was dat vooral bedoeld als illustratie. Of daadwerkelijk de stap wordt gezet om met een eigen merk te starten, is nog even afwachten. Vanuit de toehoorders in Wageningen kwamen enkele kritische geluiden hierover. ”Veel mensen zien een eigen merk als een witte pomp”, reageerde een bezoeker. ”Dan verwacht de klant meteen een paar cent extra korting.”

In reactie daarop benadrukt Ewout Klok dat moet worden uitgegaan van eigen kracht. ”Onderstreep je onderneming met je freshcorner, wasgelegenheid of uitgebreide assortiment in de shop. Daarmee onderscheid je je en voeg je daadwerkelijk iets toe ten opzichte van de onbemande pomp. Juist dát is de kracht van de coöperatie: van de ondernemer, voor de ondernemer en door de ondernemer.”

Pomphouder

Waar de ene pomphouder terughoudend is met het opzetten van een eigen merk, betwist de ander juist weer de toegevoegde waarde van een oliemaatschappij op de luifel. Dat bijvoorbeeld Shell altijd zorgt voor een grote literomzet, wordt door sommige ondernemers in twijfel getrokken. Tijdens een peiling dinsdag werd dan ook duidelijk dat ondernemers verdeeld zijn over het starten met inkoop gekoppeld aan een eigen merk en uitstraling.

Eensgezindheid is er in ieder geval wel over het samen inkopen van brandstof. De deelnemers aan de nieuwe coöperatie willen inkopen volgens de vier ’Gouden regels’ die Beta tijdens de bijeenkomst introduceerde: Inkoop op basis van de wereldmarktprijs, verlenging van de betalingstermijn, de looptijd van de overeenkomst moet korter worden dan de gebruikelijke vijf jaar en de leverancier dient rekening te houden met brandstofkrimp door temperatuurverschillen.

Argus

Het hanteren van de wereldmarktprijs, zoals bij het Argus-systeem, geeft de ondernemer meer ruimte om met een concurrerende prijs te werken dan het adviesprijs-min-systeem. Dat systeem is momenteel het meest gehanteerde model tussen pomphouder en leverancier. Diezelfde leverancier houdt vaak ook geen rekening met het feit dat brandstof krimpt, naarmate de temperatuur van het goedje verder omlaag gaat. Als een pomphouder honderd liter koopt, kan het zijn dat hij slechts 98 liter kan verkopen door de krimp. Dat kan oplopen tot duizenden liters verlies per jaar.

Bovendien is volgens velen een contract van vijf jaar niet reëel meer. Klok legt uit waarom: ”Enkele jaren geleden sloot ik met Shell een prima contract af. Althans, dat dacht ik. Maar er kwam een onbemande Shell-locatie bij mij in de buurt, die flink met de prijzen begon te stunten. Ook kwam er een nieuw tankstation op zes kilometer van mijn vestiging die ook door Shell wordt beleverd. Het contract dat aanvankelijk gunstig leek, is door veranderende marktomstandigheden een stuk minder gunstig geworden. Maar ik zit er nog wel enkele jaren aan vast.”

Contracten

In dezelfde contracten staat ook dat pomphouders binnen enkele dagen, soms zelfs enkele uren, moeten betalen aan de brandstofleverancier. De oliemaatschappij op haar beurt hoeft de accijnzen pas na zes weken over te maken. Ondernemers zouden best wat meer ruimte mogen krijgen voor de betalingen aan maatschappijen, bijvoorbeeld omdat een deel van de klanten steeds later betaalt. ”Ook hier moet een eerlijk speelveld ontstaan”, stelt Klok.

Branchevereniging Beta en de initiatiefnemers raden sowieso alle pomphouders aan om deze regels te gebruiken tijdens de onderhandelingen. Al zijn er in de branche twijfels of oliemaatschappijen bereid zijn met dergelijke regels akkoord te gaan.

Inschrijven

Na afloop van de bijeenkomst konden geïnteresseerden zich ter plekke inschrijven voor deelname aan de coöperatie. Inmiddels hebben 185 stations zich aangemeld. Zowel dodo’s als codo’s kunnen meedoen met het initiatief, al waren er dinsdag vooral dodo’s aanwezig. ”Ook ondernemers wiens contract nog een tijdje doorloopt, raden we aan zich bij het collectief aan te sluiten”, aldus de initiatiefnemers.

“We vinden het fantastisch dat we naast inschrijvingen ook veel aanmeldingen hebben gekregen om mee te denken binnen de coöperatie, bijvoorbeeld als bestuurder of lid van de denktank. Dit geeft aan dat de markt om verandering vraagt. Het is weer tijd voor écht ondernemerschap”, vindt Klok.

Inkoopcoöperatie

Tijdens een volgende bijeenkomst bepalen de ondernemers welke stappen de inkoopcoöperatie gaat zetten op het gebied van brandstofinkoop en het eigen merk. Exacte datum van die vergadering is nog niet bekend.

Tom van Gurp

Lees ook: Pomphouders kopen samen brandstof in voor betere marge