Tankstations zijn in het afgelopen jaar vijftig keer op de bon geslingerd voor het overtreden van de regels voor tabaksverkoop. Het ging hierbij om 48 verschillende locaties, waarvan er twee tweemaal zijn beboet. De petrolbranche scoort daarmee beter dan horecabedrijven en tabaksspeciaalzaken en zit op het landelijke gemiddelde.

Dat blijkt uit cijfers van controle-instantie NVWA. De inspecteurs waren bij tankstations het afgelopen jaar getuige van 223 kooppogingen door jongeren die niet onmiskenbaar ouder waren dan achttien jaar. In vijftig gevallen werd de leeftijdscontrole niet of niet goed uitgevoerd, wat neerkomt op 22 procent.

Gemiddelde

Dat percentage komt overeen met het landelijke gemiddelde. Negatieve uitschieters zijn de tabaksspeciaalzaken en de horeca. De tabakszaken gingen in 26 procent van de gevallen in de fout. Bij horecabedrijven lag dat percentage op veertig, waarbij vooral cafetaria’s veel boetes kregen.

Begin vorig jaar werd de leeftijdsgrens waarop aan jongeren tabak mag worden verkocht, verhoogd van zestien naar achttien jaar. Al snel bleek dat pomphouders ook een boete kunnen krijgen als ze sigaretten verkopen aan jongeren die weliswaar ouder dan achttien jaar zijn, maar er niet onmiskenbaar zo oud uit zien.
Brancheverenigingen besloten daarom hun leden te adviseren elke koper tot 25 jaar te controleren. Een advies dat een groot deel van de branche ter harte heeft genomen.

Three strikes out

Met de verhoging van de leeftijdsgrens is ook de zogeheten ’three strikes out’-regel van kracht geworden. Deze maatregel houdt in dat verkooppunten die driemaal in één jaar tijd de regels overtreden, een tijdelijk verkoopverbod krijgen. In het afgelopen jaar is een dergelijk verbod niet opgelegd in de petrolbranche.

De maatregel is in andere sectoren wel toegepast, namelijk bij een cafetaria en bij een tabaksspeciaalzaak. De cafetaria mocht twee weken geen sigaretten en shag verkopen, de tabakszaak kreeg de regel zelfs tweemaal opgelegd. De eerste verbodsperiode bedroeg één week, de tweede periode duurde twee weken.

Overtreding

De lengte van een dergelijk verbod hangt onder meer af van het aantal geconstateerde overtredingen en of tabak ’core business’ is. De NVWA mag een verkoopverbod opleggen van maximaal twaalf weken.

De controleresultaten van het afgelopen jaar zijn volgens de betrokken overheden niet goed genoeg. Aanleiding voor de NVWA om ook dit jaar intensief te controleren en streng op te treden bij geconstateerde overtredingen.

Tom van Gurp

Lees ook: Tankstations luiden noodklok over agressie bij ID-check tabak