Voor de petrolbranche stond het jaar 2016 vooral in het teken van de shop. Daarbij werd niet alleen gekeken naar eten en drinken, maar zeker ook naar andere inkomstenbronnen. In dat verband werden diverse nieuwe shopconcepten gelanceerd of uitgerold en werden nieuwe samenwerkingen aangegaan. Ondertussen verdwenen enkele bedrijven uit de branche doordat ze werden overgenomen, terwijl alternatieve brandstoffen langzaam de markt veroverden. Lees het TankPro Jaaroverzicht hieronder.

Vooral Texaco liet flink van zich horen dit jaar. Moederbedrijf EFR fuseerde met de Britse petrolretailer Euro Garages. Kort daarna kondigde het bedrijf samenwerkingen aan met Spar in Nederland en Délifrance in België. BP maakte ook bekend met een typisch foodbedrijf in zee te gaan, namelijk Albert Heijn. Inmiddels zijn zes vestigingen geopend, waarbij de shop volledig is omgetoverd tot een volwaardige AH to go.

Luxe lunchroom

AVIA Weghorst besloot het over een andere boeg te gooien. Het bedrijf uit Overijssel opende afgelopen winter een snelwegstation waar een luxe lunchroom is gerealiseerd in samenwerking met chef-kok Willem Dankers. Recentelijk zette ook Spare Rib Express en The Tosti Club hunn eerste stappen in de petrolmarkt, bij een Tango-locatie in Groningen. Marktleider Shell ging twee jaar geleden al een samenwerking aan met Starbucks. De multinational besloot dit jaar om zijn partnerschap met de koffieketen naar meer locaties uit te breiden.

Sommige ketens en ondernemers kozen ervoor om geheel zelfstandig een shopformule te ontwikkelen. Zo kwam Vissers Olie met het Moments & More-concept bij hun snelweglocatie in Zevenbergschen Hoek en ontwikkelde Slump Oil een eigen winkelformule: Brasto. Twee ondernemers uit Woerden voorzagen hun tankstation van het zelf bedachte DiVers-format. Zoals de naam al doet vermoeden staat daarbij diversiteit centraal.

Hiermee wordt onder meer gedoeld op de veelheid aan diensten die het ondernemersduo Henk van Os en Ad Benschop aanbiedt. Zo kunnen klanten hun kleding en hun hond wassen, hun stekkerauto aan de laadpaal koppelen of cursussen bloemschikken volgen. Ook mikt het Woerdense station op de avondmaaltijd.

Bioscoop

De Harderwijkse ondernemer Johan Kok pakte het nog grootser aan. Hij opende deze zomer een entertainmentcomplex, met een bioscoop, een restaurant, een lasergamehal en een kinderspeelhal. De stations in Woerden en Harderwijk zijn mooie voorbeelden van bedrijven die buiten de gebaande paden denken, al zijn ze daarin zeker niet de enige.

Niet toevallig was de tankshop en alle mogelijkheden die deze biedt een belangrijk thema tijdens de derde editie van de Tankstation Vakbeurs in Houten. Het jaarlijkse evenement voor de petrolbranche beleefde dit jaar zijn grootste editie tot nu toe, met zo’n 1.400 bezoekers en ruim honderd standhouders, en is inmiddels uitgegroeid toe een vaste waarde in de sector.

Mislukt

De zoektocht naar extra rendement gaat niet zonder slag of stoot. Waar het ene concept succesvol is, slaagt het andere (nog) niet. Zo werd na een halfjaar proefdraaien de stekker getrokken uit de begin dit jaar gelanceerde Haan-formule Tony’s en ook het shopconcept van het Festina Lente-station in Breda redde het niet.

BP besloot dit jaar, na het mislukte avontuur vorig jaar met Marks & Spencer, om opnieuw te stoppen met een experiment. De resultaten van de vending machines waarmee BP een jaar heeft getest bij hun onbemande station in Voorburg waren niet zoals gehoopt. De machines zijn inmiddels weggehaald.

Tabak

Ondanks de uitbreiding van het shopaanbod in de breedste zin van het woord, is tabak nog steeds een belangrijke omzetbrenger. Vooral qua wetgeving was 2016 een roerig jaar. Vanuit Den Haag wordt namelijk een continue stroom aan nieuwe regels over de markt uitgestrooid. Want hoewel de nieuwe pakjes met afschrikwekkende plaatjes nog niet eens op elke plek in het schap liggen, is al een nieuw pakket aan maatregelen opgesteld.

Sigarettenpakjes mogen in de toekomst geen decoratieve elementen meer dragen en mogen ook geen associaties oproepen met grote evenementen. Als klap op de vuurpijl werd vorige week duidelijk dat het kabinet een displayverbod wil invoeren. De pakjes moeten op termijn uit het zicht worden gelegd. Tot verbazing en ontsteltenis van velen in de branche.

Overnames

De zoektocht naar alternatieve inkomstenbronnen komt vooral voort uit teruglopende literverkopen en -marges. Niet alle bedrijven kunnen of willen daardoor nog zelfstandig blijven. Als gevolg daarvan is al enige jaren een clustering in de branche gaande, waarbij diverse brandstofverkopers door overnames van het toneel zijn verdwenen.

Dit jaar kwamen Olie Distributie Nederland (ODN), Van den Broek Olie en Hopmans Olie in andere handen. Ook werd bekend dat de ruim tachtig tankstations van Brand Oil overgaan naar Varo Energy, het bedrijf achter de Argos-stations. Deze overname moet nog worden afgerond en vindt waarschijnlijk zijn beslag in de eerste helft van komend jaar.

Gemengde gevoelens

Op brandstofgebied werd een kleine mijlpaal bereikt, die in tankstationland met gemengde gevoelens wordt bekeken. Lpg is qua aantal voertuigen niet langer de derde brandstof van het land. Het autogas werd dit jaar voorbij gestreefd door het elektrische segment. Vooral het semi-elektrische deel is de laatste jaren flink gegroeid. De verwachting is dat het komende jaar benzine een gedeeltelijke terugkeer beleeft vanwege diverse belastingverschuivingen die vooral gevolgen hebben voor de leasemarkt.

Een eventuele groei van het benzinesegment in het komende jaar zal waarschijnlijk van korte duur zijn. Zuinigere auto’s en alternatieve brandstoffen hebben de toekomst, waardoor brandstofmarges dun blijven. Voor bedrijven die geen heil zien in onbemande exploitatie blijft de shop en de carwash dus ‘top of mind’. Gelukkig zijn er steeds meer goede voorbeelden in de branche, waar anderen zich aan kunnen optrekken.