Er werd ook dit jaar gretig met miljoenen gestrooid tijdens de veiling van huurrechten voor tankstations die woensdag op het programma stond. Nu de stofwolken zijn neergedaald is het tijd om de balans op te maken. Een vraag staat daarbij centraal. Is er nog wel een toekomst voor particuliere tankstation-ondernemers langs de snelweg?

De spoeling wordt behoorlijk dun. Tegen dit soort geweld kun je als ondernemer niet zoveel beginnen, benadrukt Gabriëlle Pielage van de Vereniging Particuliere Rijksweg­vergunningen van Tankstations (VPR). Als belangenbehartiger van de particuliere vergunning­houders langs de Rijksweg was het voor Pielage woensdag een bijzondere dag waarin voor het eerst de particuliere vergunninghouders aan de beurt waren. Shell Nederland bood meteen aan het begin van de veiling voor de eerste particuliere locatie ruim 22 miljoen euro voor het recht om het tankstation op verzorgingsplaats Hackelaar langs de A1 bij Muiden voor de komende 15 jaar te mogen huren. “Daar begin je als zelfstandige niet zo heel veel tegen. Natuurlijk krijgen deze ondernemers een mooi bedrag mee, maar dat wil niet zeggen dat zij gelukkig zijn met de uitkomst. Dit was hun enige tankstation. Kortom, zij hebben binnenkort dus geen bedrijf meer. Dat is toch zuur.”

Ook Erik de Vries van brancheorganisatie NOVE zat in de zaal. Hij was niet verbaasd over de vele miljoenen die voor de locatie langs de A1 werden neergeteld. “Dit is een echte A-locatie, op een prominente plek waar heel veel verkeer langskomt. Gezien de torenhoge bedragen die voorgaande jaren werden betaald, zag ik dit wel aankomen. Als particulier ben je dan redelijk kansloos. Zelfs als je nog in aanmerking komt voor de topdeelregeling, zoals dit jaar bij alle stations het geval was.”

Uitzonderingen

Toch waren het niet alleen de grote maatschappijen die er met de winst vandoor gingen. Vissers Energy Group, lid van de VPR en NOVE, deed goede zaken en wist de huurrechten voor een locatie te behouden (Middelaar / A1) en er eentje binnen te slepen (Deersels / A67). Die laatste was in handen van Shell en wisselde voor iets meer dan 9 miljoen euro van huurder. Ook twee andere leden van NOVE hadden succes. Tamoil behield een locatie (De Smarpot / A32), net als De Haan Tankstations (‘t Loo / A28) die overigens ook lid van de VPR is. De Vries: “Niets is onmogelijk, maar je moet ook realistisch zijn. Uiteindelijk drukken de grote maatschappijen een flinke stempel op deze veilingen. En heel soms komt er een mooie kans voorbij. Die moet je grijpen.”

Ook adviseur Peter Waterham van Tankstation Advies was aanwezig in Den Haag. Hij zag een aantal opvallende zaken, maar vond de meeste uitkomsten niet heel opvallend. “We hebben inmiddels al aardig wat van dit soort veilingen meegemaakt. Uiteindelijk zijn de grote maatschappijen toch echt de baas. Als kleinere partij moet je je proberen te focussen op wat minder prominente locaties.” Waterham denkt dat het voor ondernemers soms niet verkeerd is om eieren voor hun geld te kiezen. “Ze krijgen een aanzienlijk bedrag mee. Als ze zelf royaal meebieden en een locatie behouden, is het maar de vraag of ze daar onder de streep beter van worden.”

Precies goed gegokt

Waren er verder nog opvallende uitslagen? “Bij Stille Wald was het verschil erg klein. EG Retail heeft de locatie daardoor uiteindelijk voor een appel en een ei behouden. Maar als ze iets minder hadden geboden, had het ook zomaar mis kunnen gaan. Nu betalen ze een schijntje – het verschil tussen hun bod en het tweede bod – voor dit station. Conclusie: ze hebben dus precies goed gegokt”, aldus Waterham.

Dat Vissers Energy Group en De Haan goede zaken doen, is geen toeval. Waterham: “Je ziet dat beide ondernemingen heel erg de focus hebben liggen op de shop. In het verleden was 80 procent van de inkomsten afkomstig van het voorterrein en 20 procent van de shop. Die tijd ligt heel ver achter ons. De wereld is omgedraaid. Genoemde partijen hebben hun zaken op het gebied van de shop erg goed voor elkaar. Op basis daarvan zien zij volop kansen voor deze snelweglocaties.”

Investeren in locaties

Het idee achter de veilingen was om nieuwe spelers op de markt te verwelkomen en lagere brandstofprijzen te krijgen. “Dat is niet echt gelukt. Het aantal spelers neemt juist af en de prijzen zijn zeker niet gedaald”, vertelt De Vries. Een gevolg is wel dat er door de grote maatschappijen flink geïnvesteerd wordt in de tankstations die ze binnengehaald hebben. “Voor de klant is dat natuurlijk niet verkeerd. Het aanbod in de shop en op het voorterrein zal uitgebreid worden. Daardoor wordt de keuze onderweg wel steeds interessanter.”

Tot slot nog even terug naar de VPR. Zien zij de toekomst nog zonnig in? “Het is zeker niet kansloos om het huurrecht op een tankstation langs de snelweg te behouden, maar op strategische locaties langs grote wegen hebben particulieren het een stuk lastiger. Het gaat inmiddels om zulke torenhoge bedragen. Daar is gewoonweg niet meer tegenop te boksen. Die voorspelling heeft de toenmalige voorzitter van de VPR in 2002 bij de invoering van de veilingen al gedaan. En inmiddels is toch wel overduidelijk wat de gevolgen zijn van dit veilingsysteem. Het is jammer dat op een aantal plekken een einde komt aan particulier ondernemerschap…”

Lees ook:

• Veiling snelwegstations is doodsteek voor zelfstandige ondernemers