De tankshop gaat de komende jaren een andere functie vervullen. Het moet vooral een prettige plek worden waar klanten ook voor langere tijd willen verblijven. Het is belangrijk om in te spelen op trends, maar daarbij ook duidelijke keuzes te maken. Zo luidt de beknopte conclusie van het allereerste Tankshop Forum.

Na een ochtendprogramma met een rondleiding en verschillende demonstraties (en proeverijen) bij Devapo, leverancier van keukenapparatuur voor onder andere de tankshop, verzamelen de deelnemers zich in de High Tech Campus in Eindhoven. Het spits van het middagprogramma wordt afgebeten door Stefan Tewes, directeur van het Duitse Coffee Fellows.

(De tekst gaat verder onder de afbeelding)

Wat Tewes vooral merkt in Duitsland, waar het bedrijf tientallen tankshops heeft, is dat reclame voor de shop op de borden langs de (snel)weg van toegevoegde waarde is. Aan de hand daarvan bepalen klanten immers of ze bij het eerstvolgende station stoppen of niet. In de shop zelf wordt de wachttijd bovendien langer door elektrificatie, dus inzetten op het aanbod van eten en drinken wordt steeds belangrijker.

Schone toiletten

Volgens Mariëlle Romeijn en Bram Gleichman van ONE HUNDRED Restrooms is er nóg een grote trend in de tankshops. “Door corona zijn we gewend geraakt aan testen met gezondheid. Welzijn is de nieuwe focus. Het is niet alleen aan de welzijnsindustrie om hier iets mee te doen, maar aan ons allemaal. Ook aan tankstationhouders, die veel werken met mensen die onderweg zijn. Mensen slaan bovendien aan op veilige en schone omgevingen”, vertelt Romeijn.

(De tekst gaat verder onder de afbeelding)

Het bedrijf ging in Nederland al een samenwerking aan met TotalEnergies, waar de toiletruimtes van ONE HUNDRED Restrooms uiteindelijk bij alle snelweglocaties geplaatst worden. Uit eigen onderzoek van de onderneming blijkt volgens mede-oprichter Gleichman dat zeven op de tien mensen een schoon toilet zelfs belangrijker vinden dan het foodaanbod. “Corona heeft daar zeker aan bijgedragen. Bijna driekwart van die mensen is ook bereid daar een euro extra voor te betalen.”

Aanbod in de tankshop

In lijn met het streven naar een gezondere omgeving pleit Kathelijne Bottema van het Voedingcentrum voor een gezonder aanbod in de tankshop. Voedselkeuzes maken consumenten op basis van bijvoorbeeld de prijs en de smaak, legt ze uit. “Hoe mooi zou het zijn als je verleid wordt tot het kiezen voor gezondere alternatieven?”, vraagt ze aan de aanwezigen in de zaal.

De visie van het Voedingscentrum kan in die zaal overigens op flink wat weerstand rekenen. Want je kan wel een gezonder aanbod presenteren, maar als niemand het koopt, gaat dat ten koste van de winstgevendheid van de shop. Bovendien zijn de marges op bijvoorbeeld een appel lager dan die op een Snickers, die je ook nog eens langer kunt bewaren.

De kritiek pareert ze door te benadrukken dat het Voedingcentrum de tankstationondernemers absoluut niet wil verbieden om snacks en snoep aan te bieden. Het gaat volgens haar vooral om het gezamenlijk zetten van kleine stapjes, waarmee nu al een verschil gemaakt kan worden. Daarbij kan gedacht worden aan een (prijs)actie met gezonde broodjes in plaats van ongezonde sandwiches of het verkleinen van het formaat van snacks zoals saucijzenbroodjes.

(De tekst gaat verder onder de afbeelding)

Toch is er ook nog een advies dat een van de ondernemers aan haar meegeeft: voer eens een pilot uit langs de snelweg met een tankshop waar het aanbod volledig gezond is en een tankshop met een ongezond assortiment. Mocht dan blijken dat de gezonde shop het beter doet, zou hij sneller overstappen. Voor een andere deelnemer is alvast duidelijk waar hij een tussenstop zou maken. “Nu koop ik niks in een tankshop omdat ik weet dat het vaak niet gezond is.” En de droom van Bottema? “Mijn droom voor 2050 is een tankshop binnenkomen met wellicht een fruitbar die je toelacht, en dat we dat allemaal net zo normaal vinden als het aanbod dat je nu vaak ziet.”

Voorspellen met data

Na Bottema neemt Alexander Claessens van Orange Peak Company het woord over. Met de tool Apollo kan het databedrijf inkopen baseren op wat er verkocht gaat worden en niet op basis van wat er verkocht is. Dat doet de onderneming aan de hand van een enorme dataset, waarmee het consumentengedrag voorspeld kan worden.

Uit data van honderden tankstations blijkt dat gemiddeld, per product, 30 tot 40 procent voorraad uit de shop weggehaald worden. “We kunnen de verspilling hiermee fors naar beneden brengen”, aldus Claessens.

(De tekst gaat verder onder de afbeelding)

Het slotstuk is voor Letteke van der Kruk, directeur van samenwerkingsorganisatie GemaQ. Ook zij spreekt over het toepassen van data en informatie voor de bedrijfsvoering. Haar ervaring is dat veel ondernemers werken vanuit een onderbuikgevoel. Dat terwijl iedereen in de beweeglijke markt volgens haar juist op zoek is naar vaste grond onder de voeten.

Uitdagen voor petrolbranche

Het doel voor een ondernemer is volgens Van der Kruk om te excelleren binnen een lokale markt. GemaQ (voorheen SWO de Splinter) helpt tankstationhouders onder andere met het uitvoeren van een omgevingsscan. Het is namelijk moeilijk om met een objectieve blik naar je eigen bedrijf te kijken, omdat je bijvoorbeeld te maken hebt met historie of gevoelens, geeft ze aan. “Je moet je niet te veel focussen op het hier en nu. Als je daar je investeringen op stoelt, mis je misschien plannen voor de toekomst.”

Ook benadrukt ze dat de markt voor veel uitdagingen heeft gestaan en nog altijd staat (hoge brandstofprijzen, personeelstekort, lockdowns, etc.) en onder andere te maken heeft gekregen met de razendsnelle opkomst van flitsbezorgers. Voorheen moest je van je stoel af, nu is het eten in tien tot dertig minuten in huis. “Het is daarmee een geduchte concurrent van petrol geworden.”

(De tekst gaat verder onder de afbeelding)

Wat een ondernemer ook besluit te doen, het is goed om een duidelijke keuze te maken, bijvoorbeeld voor een doelgroep of een concept. Daaruit blijkt namelijk dat je onderzoek hebt gedaan. Wees ook niet bang voor trends, zegt ze, maar speel er op in.

Zo wordt ‘gamification’ steeds belangrijker in de wereld waarin we leven. Van der Kruk haalt een voorbeeld aan van een tankshop met een carwash. “In de tankhop zijn twee waterpistolen geplaatst waarmee kinderen de auto’s in de carwash kunnen natspuiten. Dat is een leuk concept en kinderen vragen hun ouders daardoor vaker om naar de carwash te gaan. De ouders zelf wassen hun auto én consumeren ook nog eens iets in de shop, terwijl de kinderen een leuke activiteit hebben. Een kleine investering met veel toegevoegde waarde.”

Lees ook:

• Meerdere TotalEnergies-stations krijgen toiletten die vochtgehalte bezoekers meten
• SWO de Splinter gaat verder als GemaQ
• ABM en Coffee Fellows brengen twee werelden samen