Staatssecretaris Frans Weekers (Financiën) wil de gevolgen van de aanstaande verhoging van de brandstofaccijns na een halfjaar evalueren. Vóór de zomer van 2014 wil de VVD-politicus een helder beeld hebben van de consequenties van de maatregel. Dat zei hij maandag in de Tweede Kamer tijdens de bespreking van het belastingplan. Enkele Bovag-medewerkers en vijftien pomphouders woonden de bespreking bij en trokken jassen met koeienprint aan uit protest. Ze voelen zich door het kabinet behandeld als een melkkoe.

Plannen om de accijnsverhoging op diesel (3 cent) en lpg (7 cent) terug te draaien, heeft Weekers vooralsnog niet. Wel geeft hij aan dat er inderdaad sprake is van een weglekeffect van accijnsopbrengst.

Grensprobleem

“We houden de vinger aan de pols”, zei de bewindsman maandag. Wat hij doet als uit de evaluatie blijkt dat er inderdaad sprake is van een fors grensprobleem, meldde hij niet. CDA-kamerlid Pieter Omtzigt diende een motie in waarin hij vroeg om een duidelijke schatting van de werkelijke opbrengsten van de accijnsverhoging, rekening houdend met de grenseffecten.

De motie kon echter niet op een meerderheid rekenen. Ook lobbywerk van belangenvereniging Beta bij de partijen die het begrotingsakkoord hebben getekend (PvdA, VVD, D66, ChristenUnie en SGP) en oppositiepartij PVV kon een meerderheid van het parlement niet overhalen de motie te steunen.

Kritiek

Het voornemen om de brandstofaccijnzen te verhogen stuitte de afgelopen maanden op een storm van kritiek. Naast Beta hebben ook Bovag, Nove en enkele oppositiepartijen in de Tweede Kamer geen goed woord over voor de plannen. Ze vrezen dat nog meer autorijders in het buitenland gaan tanken.

Nu al trekken velen de grens over, omdat daar met name de benzine goedkoper is. Als de dieselaccijns begin volgend jaar omhoog gaat, verwacht TLN (branchevereniging voor transporteurs) dat veel van haar leden voortaan ook in het buitenland de tank volgooien.

Kwaad

Een evaluatie volgend jaar is niet voldoende, vindt Bovag-woordvoerder Tom Huyskens. “Dan is het kwaad al geschied. Een aantal pomphouders heeft tegen die tijd de zaak al gesloten. Of besloten over te gaan naar een onbemande vestiging, met alle gevolgen van dien voor het personeel.”

Bovag wilde maandag met een ludiek protest aandacht vragen voor de nijpende situatie van grenspomphouders. Enkele Bovag-medewerkers en vijftien tankstationondernemers wilden de bespreking van het belastingplan bijwonen en droegen uit protest jassen met koeienprint. Dit omdat het kabinet autorijdend en tankend Nederland als een melkkoe ziet, vindt Bovag. De actievoerders moesten hun jassen echter uittrekken, anders mochten ze niet naar binnen.

Schatkist

De staatssecretaris geeft aan best te willen praten over het schrappen van de accijnsmaatregel. Maar dan moet er wel een alternatief plan zijn dat hetzelfde bedrag opbrengt voor de schatkist.

Bovag heeft daar wel een idee voor. Onlangs werd bekend dat provincie en het Rijk samen een meevaller hebben zo’n 200 miljoen euro. Dit door een verwachte hogere opbrengst van de motorrijtuigenbelasting (mrb) in 2014. Met dat geld zou het schrappen van de accijnsverhogingen voor een groot deel kunnen worden gefinancierd.

Compensatie

Bovag hoopt dat later dit jaar vanuit de Tweede Kamer een voorstel komt om de gewraakte belastingmaatregel te schrappen en dat te financieren met de mrb-opbrengsten. De komende tijd wil de belangenclub gebruiken om Kamerfracties hiertoe te bewegen.

Ook branchevereniging Beta baalt van de geplande verhogingen en wil per grenspomphouder 100.000 euro compensatie voor misgelopen omzet. Een soortgelijke compensatie werd in de jaren ’90 van de vorige eeuw ook al eens uitgekeerd. De staatssecretaris lijkt vooralsnog niet van plan om dat te herhalen. Hij geeft aan dat een dergelijke maatregel ongeoorloofde staatssteun is en niet op goedkeuring kan rekenen van Europa.

Meerderheid

Beta twijfelt daar ernstig aan. Volgens de belangenclub is het wel degelijk mogelijk om de pomphouders te compenseren. Dat Brussel daar een stokje voor steekt, verwacht voorzitter Petra van Stijn niet. Ze heeft daarom een meerderheid van de partijen in de Tweede Kamer duidelijk gemaakt dat compensatie wel op een akkoord van Europa kan rekenen.

Tom van Gurp

Foto: Bart Maat

Lees ook: Melkkoeien en Rad van Accijns tegen belastingplan kabinet