Friezen stimuleren om twee weken lang van A naar B en weer terug te reizen, zonder een druppel diesel en benzine te gebruiken. Dat is het idee achter het project Elfwegentocht, dat 1 juli begint. Deelnemers, bedrijven én ideeën om uitstootvrij te reizen, stromen binnen, vertelt projectleider Bouwe de Boer.

Zo’n evenement organiseer je niet zomaar eventjes. 2,5 jaar geleden ontstond het idee al. Een club van zo’n 125 partijen met een hart voor het milieu, verenigd in Freonen fan Fossylfrij Fryslân, wilde het thema duurzame mobiliteit goed op de kaart zetten en benaderde een groep studenten. “Verzin nou eens iets waar alle Friezen bij betrokken worden, zeiden we”, vertelt projectleider De Boer. “Iets dat een positieve bijdrage aan het klimaat levert en iets waar Friezen een trots gevoel van krijgen.”

Elfstedentocht

Het werd de Elfwegentocht, met een knipoog naar de Elfstedentocht. “Die is al in geen 21 jaar gereden”, zegt De Boer. “De Friezen hebben daar hun buik behoorlijk vol van.” Van 1 tot en met 14 juli duurt de Elfwegentocht. De bedoeling is zo veel mogelijk mensen overhalen om alles dat wat benzine of diesel gebruikt, te laten staan. Het ministerie, de provincie en de gemeentes dragen bij aan de kosten van de campagne, maar meer dan de helft komt van het bedrijfsleven.

2018 is een goed jaar, vertelt De Boer, werkzaam als energiecoördinator bij de gemeente Leeuwarden, maar nu ‘uitgeleend’ aan de stichting die het evenement organiseert. Leeuwarden, en eigenlijk de rest van de provincie Friesland, is namelijk culturele hoofdstad dit jaar.

“Toen we dat hoorden, dachten we: ‘dit is het moment. Als je iets wil doen dat er echt toe doet, dan moet het nu.’” Leidde het plan tot de uitverkiezing van Leeuwarden? Zo sterk wil De Boer het niet stellen. “In het bidbook stonden 41 projecten, waar het onze er een van was. Duurzaamheid speelde overigens in het hele document een grote rol. Maar we hebben zeker een duit in het zakje  gedaan, denk ik.”

Adopteren

Álle vervoersmiddelen mijden die op fossiele brandstof rijden, het lijkt onmogelijk. “Toen we met dit plan kwamen, dachten we: dit kan eigenlijk niet”, erkent De Boer. “Maar we worden door zoveel partijen benaderd, allemaal hebben ze een idee. Dit is natuurlijk zo’n absurd project, dat bedrijven het zien als dé kans om hun bedrijf te presenteren.” En zo komt het dat er bijvoorbeeld (elektrische) Tesla’s als taxi gaan rijden, dat bedrijven deelauto’s ter beschikking stellen, of zelfs een heel dorp ‘adopteren’. Maar ook dat er vijftig zones komen waar lifters in elektrische auto’s van mede-deelnemers kunnen stappen (te herkennen aan een sticker met ‘ik doe mee’ in het Fries). Het is slechts een greep uit de initiatieven. En vergeet natuurlijk niet het belang van de fiets en de benenwagen.

Artikel gaat verder onder de video.

Zelfs het OV doet mee. Alle driehonderd bussen die in de provincie rijden (minus de dertig in Leeuwarden die al op groengas rijden) tanken twee weken lang ‘blauwe diesel’. “Blauwe diesel is een restproduct uit de voedingsindustrie, gemaakt van plantaardige oliën”, zegt De Boer. “Het is vele malen beter dan gewone diesel en alle motoren draaien er op. Het is mede door een bedrijf uit Friesland ontwikkeld. Blauwe diesel, wie heeft er ooit van gehoord? Toen wij er over hoorden, was het echt alsof er een groot puzzelstuk op z’n plek viel. Zo’n 30 procent van het verkeer in Nederland, en dus ook Friesland, rijdt op diesel hè. Halverwege april opende het eerste tankstation in Friesland op blauwe diesel, eind deze maand zitten we op twintig. Door de Elfwegentocht ontstaan allerlei nieuwe initiatieven.”

Geen boete

Niet alleen het aantal ideeën groeit, ook het aantal deelnemers en partijen neemt toe. “Zo langzamerhand zwelt het enorm aan”, zegt De Boer. “Het is nu bijna zover dat het niet prettig meer voelt als je hier niet aan meedoet. We houden niemand tegen, geven geen boete, maar de publieke opinie is wel bijna zo dat het ‘not done’ is om niet mee te doen.” Honderden partijen hebben zich al aangemeld – ze houden het niet eens meer precies bij. Velen van de 640 duizend Friezen hebben hun handtekening al gezet. Wie wel en wie niet meedoet, willen De Boer en zijn collega’s wel in kaart brengen – een behoorlijk ingewikkelde klus, erkent hij.

Tijdens de Elfwegentocht worden allerlei activiteiten georganiseerd. Zo komen delegaties uit alle provincies vertellen wat zij aan duurzaamheid doen. Ook tekenen de drie Noordelijke provincies en honderd bedrijven 4 juli een convenant dat de komst van duurzame vervoersmiddelen moet versnellen. Ze beloven hierin dat ze voor 2021 een kwart minder fossiele brandstoffen gebruiken in hun wagenpark.

Grootse parade

Het project sluit af met een grootse parade, vertelt De Boer trots. “De snelweg tussen Drachten en Leeuwarden wordt afgesloten, een stuk van 10 kilometer. De bedoeling is om hier twee wereldrecords te vestigen: de langste stoet elektrische voertuigen en de langste stoet duurzame voertuigen in het algemeen. Elektrische auto’s en motoren rijden mee, en ook duurzame boten – naast de weg ligt namelijk water.”

De Elfwegentocht voelt voor De Boer eigenlijk nu al geslaagd. Maar één of eigenlijk twee wensen heeft hij nog wel. “Het is helemaal geslaagd als alle Friezen roepen: ‘volgend jaar weer’. En dat we het dan met nog meer provincies kunnen organiseren. Dit moet als een olievlek uitbreiden over Nederland. Ja én het zou natuurlijk heel mooi zijn als dit het klimaat zo goed doet, dat we volgend jaar weer een elfstedentocht hebben.”

Lees ook:

• Vissers Olie start met nieuwe synthetische diesel Ssynfuel+
• Tweede Kamer stemt vóór verder opschroeven biobrandstoffen
• ‘Fossielvrije diesel uit restafval is perfecte transitiebrandstof’