Onbemande segment bij alle maatschappijen gegroeid

Alle grote onbemande merken zagen hun aantal vestigingen stijgen in het afgelopen jaar. Zowel de Express-merken van BP, Esso, Shell en Total, als andere grote onbemande formules zoals AVIA Xpress, Tango en Firezone groeiden. Het totale aantal tankstations in Nederland nam juist af met veertien stuks, naar 4.184 vestigingen. Dat blijkt uit cijfers van brancheorganisaties Bovag en Rai Vereniging.

Grootste stijger was net als vorig jaar AVIA Xpress. De onbemande formule had bij de laatste meting in mei dit jaar 130 vestigingen, tegenover 108 locaties een jaar eerder. De Express-formules van Total en Esso komen op plek twee en drie, met een toename van respectievelijk vijftien en veertien stations.

Groeistrategie

“We hebben een duidelijke groeistrategie bij AVIA”, aldus directeur Geert Kuipers. “Daarin staat de groei van het totale netwerk centraal. Dus niet per definitie alleen maar onbemand, maar juist het totale aantal stations moet groeien. En daar slagen we momenteel goed in.”

Hij wijst in dit verband op de recente overname van 33 vestigingen van Olie Distributie Nederland. Na de overname komt het totale aantal vestigingen van de vijf coöperatieleden op 364 stations, inclusief locaties met een ander merk op de luifel. Op termijn worden deze alle omgekleurd naar de roodwitte AVIA-signing.

Total

De toename van de onbemande Totals is opvallend. In 2014 hadden de Fransen nog maar negen Express-vestigingen en destijds meldde het bedrijf dat vooral de bemande stations prioriteit hadden. Desondanks steeg het aantal onbemande locaties in twee jaar tijd naar veertig. Tegenover die toename staat het verdwijnen van 28 bemande Total’s in diezelfde periode.

Die omslag is bij veel grote merken te zien. Zo kwamen er bij Esso veertien vestigingen zonder personeel bij, maar verdwenen er negentien bemande locaties. Ook bij Shell kwamen er twee Express-stations bij, maar verdwenen er zestien bemande punten (bekijk voor de exacte aantallen het staatje onderaan dit artikel, waarbij beide brancheverenigingen zich baseren op informatie van Petrolview).

Omslag

“Dat Total nu alsnog een omslag maakt naar onbemand, verbaast mij niet”, zegt Peter Waterham van Tankstation Advies. “Zij hebben lang vastgehouden aan bemand, maar zetten nu toch flink in op het onbemande segment. Bij Esso zie je enigszins hetzelfde gebeuren.”

“Zij hebben weliswaar hun hele onbemande netwerk twee jaar geleden verkocht aan Haan. Maar ik kan me voorstellen dat andere bedrijven met Esso-stations besluiten om sommige van die locaties ook onbemand te maken. Dus ik verwacht nog wel meer Esso Express-vestigingen de komende tijd.”

Waterham verwacht op termijn een tweedeling in de tankstationmarkt. “Ofwel word je onbemand, ofwel maak je van je locatie een fullservice station met alles erop en eraan. Het middensegment gaat langzaam verdwijnen is mijn verwachting.”

Bemand

Tegenover de toename van onbemand, staat uiteraard een daling van vrijwel alle bemande formules. Naast de afname van het aantal bemande Totals, Shells, AVIA’s en Esso’s was er ook een daling bij BP (vijftien), Texaco (elf) Gulf (zes) en Tamoil (drie). Hierbij moet de kanttekening worden geplaatst dat niet voor alle formules, bijvoorbeeld Haan en Lukoil, een onderscheid wordt gemaakt tussen de bemande en onbemande stations.

Dat onbemand in de lift zit, zal de meeste tankstationvolgers niet verbazen. Al jaren neemt het segment toe. Sommigen verwachten zelfs dat op termijn zeventig procent van de Nederlandse tankstations zonder personeel wordt geëxploiteerd. Momenteel is iets minder dan de helft onbemand. Al zit er in een aantal gevallen wel een shop bij die door een andere partij wordt uitgebaat, maar waar desondanks de brandstof moet worden betaald aan de pomp.

Marktaandeel

Qua marktaandeel veranderde er in het afgelopen jaar weinig. Shell blijft de markt domineren met een aandeel van twintig procent. Daarna komen de vier andere merken van ‘de grote vijf’, in de volgorde BP, Esso, Total en Texaco. Gezamenlijk verkopen de bemande en onbemande stations van de vijf grote merken iets meer dan zestig procent van het totale aantal liters, inclusief het aan Texaco gelieerde Firezone.

Het totale aantal tankstations in Nederland schommelt al jaren rond de 4.200. Toch lijkt dit netwerk geleidelijk iets dunner te worden. Twee jaar geleden dook het aantal voor het eerst sinds jaren onder die 4.200. Inmiddels staat de teller op 4.184, inclusief de in aanbouw zijnde locaties. Diverse branchekenners verwachten dat het aantal stations in ons land nog veel verder zal dalen. Sommigen zijn zelfs van menig dat er zo’n duizend vestigingen te veel zijn. Een grootschalige afname blijft tot dusver echter uit.

Hoewel het onbemande segment gestaag groeit, is een meerderheid van de stations nog altijd bemand. Wilt u ook weten hoe u het rendement van uw tankstation verder kunt verhogen. Kom dan naar het Nationaal Tankstation Congres op dinsdag 15 november in Expo Houten. Kijk voor meer informatie op: www.tankstationvakbeurs.nl/nationaal-tankstation-congres/.