De aanstaande veranderingen op het gebied van arbeidscontracten hebben voor pomphouders veel impact. Regelingen voor onder andere ontslagvergoedingen, tijdelijke contracten en proeftijden gaan op de schop. De eerste wijzigingen van de zogeheten Wet Werk en Zekerheid, ook wel flexwet genoemd, worden al per 1 januari van kracht.

Belangenorganisatie Beta gaf tijdens de Tankstation Vakbeurs een workshop over de nieuwe wet. Zij verwachten dat de veranderingen op het gebied van arbeidscontracten tot veel vragen gaan leiden, omdat de wet op verschillende punten wijzigt.

Rechter

Jolanda Vink van Beta legt uit: “We weten nog niet hoe rechters tegen bepaalde zaken aan kijken en dat maakt het er niet makkelijker op. Uiteraard proberen wij te zorgen voor zoveel mogelijk duidelijkheid, door uit te leggen wat er verandert en daarbij praktische tips te geven.”

Een van de zaken die verandert, is de verplichting om vanaf begin volgend jaar werknemers één maand voor het einde van een tijdelijk contract te laten weten of de overeenkomst wordt verlengd. Doen ze dit niet, dan gaat dat de ondernemer flink geld kosten. Werkgevers moeten in zo’n geval maximaal een maandloon extra betalen aan de werknemer.

Werknemers

Op dit moment hoeven tankstationhouders hun werknemers niet op de hoogte te brengen, al doen veel ondernemers dat wel. ”Met de invoering van de nieuwe regels komt daar verandering in”, aldus Vink. “Ook als een arbeidsovereenkomst wel wordt verlengd, moet de werknemer hierover worden ingelicht.”

“Voor de pomphouder is van belang dat hij kan aantonen dat dit ook daadwerkelijk op tijd gebeurd is. Als een ondernemer twee weken te laat is met de schriftelijke mededeling, dan moet als boete twee weken langer salaris worden doorbetaald aan de ontslagen medewerker.”

Arbeidsovereenkomst

Het gaat alleen om arbeidsovereenkomsten van bepaalde tijd met een looptijd van zes maanden of langer. Een vakantiekracht die drie maanden in dienst is, hoeft bijvoorbeeld niet te worden ingelicht. De zogeheten aanzegtermijn geldt ook, wanneer pas het tweede of derde tijdelijke contract zes maanden of langer duurt.

Ook wat betreft proeftijden gaan de regels veranderen. Momenteel wordt, ongeacht de duur van een overeenkomst, maximaal twee maanden proeftijd in het contract opgenomen. Dat is geregeld in de cao. Maar vanaf 1 januari 2015 mag bij contracten tot zes maanden geen proeftijd worden afgesproken.

Proeftijd

Proeftijden blijven wel van kracht als de tijdelijke overeenkomst vóór 1 januari 2015 is aangegaan. Het gaat hierbij om het moment van afsluiten, niet om de begindatum van het dienstverband. De ingangsdatum van het contract speelt namelijk geen rol en mag ook ná 1 januari liggen.

Vanaf begin volgend jaar mag in tijdelijke contracten geen concurrentiebeding meer opgenomen worden. ”Een uitzondering is toegestaan als een werkgever zwaarwegende redenen heeft voor een concurrentiebeding. Dit moet schriftelijk gemotiveerd worden in het contract. Als de rechter het concurrentiebeding achteraf niet noodzakelijk vindt, kan hij het vernietigen”, aldus Vink.

Tijdelijk contract

Ook voor het gebruik van opeenvolgende tijdelijke contracten veranderen de regels. Werknemers maken in de toekomst niet pas na drie jaar, maar al na twee jaar aanspraak op een vast contract. Het aantal toegestane tijdelijke contracten blijft wel hetzelfde, namelijk drie.

In de tankstation-cao is echter afgesproken dat van deze nieuwe regels mag worden afgeweken. Het aantal toegestane tijdelijke contracten is vier en de totale duur van die vier contracten is maximaal drie jaar. Wat er gebeurt als de cao eind oktober 2015 afloopt, is nog niet duidelijk.

Ontslag

Als een werknemer na één of meerdere tijdelijk dienstverbanden wordt ontslagen, mag hij volgens de nieuwe regels pas na zes maanden weer worden aangenomen. Die termijn is nu nog drie maanden.

Momenteel is de reden van ontslag niet bepalend voor de keuze van de ontslagroute. “Maar ook dit gaat veranderen”, aldus de Beta-juriste. “Vanaf 1 juli 2015 zijn er vaste routes. Ontslag via het UWV kan alleen als er sprake is van bedrijfseconomische redenen of bij twee jaar arbeidsongeschiktheid. Verwijtbaar gedrag van de werknemer loopt vanaf medio volgend jaar via de kantonrechter.”

Vergoeding

Vanaf medio volgend jaar wordt het ook moeilijker om gratis ontslag te realiseren. De huidige regels voor ontslagvergoeding komen dan te vervallen en worden vervangen door een transitievergoeding. “Werknemers die twee jaar of langer in dienst zijn, hebben vanaf 1 juli 2015 meteen al recht op die vergoeding. Behalve bij ontslag op staande voet”, vertelt Vink.

Bij de transitievergoeding moet voor elk jaar dat een werknemer heeft gewerkt, een zesde maandsalaris per half gewerkt dienstjaar worden betaald. Vanaf het tiende jaar wordt dat een kwart maandsalaris per half dienstjaar, met een maximum van 75.000 euro. Personeelsleden jonger dan achttien jaar die twaalf uur of minder per week werken, vallen buiten deze regeling.

Pomphouders

Voor kleine bedrijven geldt tot 2020 een overgangsregeling. Pomphouders met minder dan 25 werknemers hoeven namelijk bij een ontslag om bedrijfseconomische redenen een lagere transitievergoeding betalen. Die vergoeding wordt berekend over de periode na 30 april 2013. De maanden daarvóór tellen niet mee. Ondernemers mogen sommige kosten van de te betalen vergoeding afhalen. Zo zijn bijvoorbeeld de kosten die de werkgever heeft gemaakt voor het rijbewijs van de werknemer in principe aftrekbaar.

Roosmarijn Dierick