Alle provincies in Nederland willen snel inzicht krijgen in de gevolgen van de accijnsverhoging van begin dit jaar. Daarom roepen ze de nieuwe staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes op om in februari al een evaluatie uit te voeren. De provincies vrezen dat veel belastinginkomsten verdwijnen richting België en Duitsland en enkele van hen besloten eerder al om zelf te gaan onderzoeken. Nu vragen dus ook alle andere provinciale overheden om een snelle evaluatie.

Een dergelijke maatregel is essentieel, denkt Theo Rietkerk namens het Interprovinciaal Overleg (IPO), de belangenbehartiger voor provincies. Rietkerk is portefeuillehouder Economie bij het IPO en Gedeputeerde in de provincie Overijssel. De bewindvoerder wil dat de negatieve effecten op de economie en werkgelegenheid zo spoedig mogelijk een halt worden toegeroepen.

Cijfers

Minister Dijsselbloem houdt ondertussen de boot af. Hij geeft aan af te willen wachten tot later dit voorjaar, omdat de cijfers over de januari-omzet pas in maart bij het kabinet bekend zouden zijn. Hij sluit niet uit dat het massale accijnstoerisme van tijdelijke aard is.

Het kabinet wil pas in mei of juni de gevolgen van de belastingmaatregel onderzoeken en daarna eventueel maatregelen nemen. Te laat volgens de provincies, brancheverenigingen en pomphouders. Veel tankstations hebben dan al de deuren gesloten of zijn omgebouwd tot een onbemande vestiging. Ook andere branches vrezen klappen te krijgen door de accijnspolitiek.

Pomphouders

Dat Dijsselbloem de problemen bagatelliseert, stuit op weinig begrip van Bovag-voorzitter Koos Burgman. ”De afgelopen week is aangetoond dat de schatkist tientallen miljoenen euro’s erbij inschiet en pomphouders zwaar gedupeerd worden.”

”De minister gaat volledig voorbij aan het effect dat de verhoogde dieselaccijns op transporteurs heeft. Die kopen niet alleen in januari hun honderden liters per tankbeurt niet meer in Nederland, maar ook in februari, mei en oktober zolang het prijsniveau hier hoger ligt dan in de buurlanden. Erg teleurstellend dat Dijsselbloem slechts zijn eigen evaluatiemoment naar voren brengt en geen enkele empathie toont met de ondernemers in de grensstreek. En voor wat betreft dieselverkoop gaat het overigens over heel het land.”

Ministerie

Burgman vervolgt: “Daarnaast geven de cijfers die het ministerie straks gaat gebruiken alleen het landelijke beeld en worden de extra sterke effecten in de grensgebieden niet apart naar voren gebracht. Simpelweg omdat het ministerie dat niet in kaart kan brengen. Wij kunnen dat wél en hebben de cijfers ook al lang en breed bij het ministerie aangeleverd.”

Door de accijnsverhogingen van begin dit jaar en eerdere jaren is het prijsverschil op onder meer brandstoffen en tabak groot geworden. Het prijsverschil bij lpg loopt op tot twintig cent en bij diesel tot meer dan vijf cent. Ook benzine is in België en Duitsland aanmerkelijk goedkoper. Een automobilist is al gauw een of twee dubbeltjes per liter goedkoper uit over de grens. Ook bij tabak zijn prijsverschillen van een of twee euro per pakje of builtje niet ongebruikelijk.

Verliezen

Uit de januari-omzetten bleek al dat forse verliezen zijn genoteerd door pomphouders in de grensstreek. Zowel onderzoek van Bovag als van Beta geeft aan dat gemiddeld een kwart van de diesel- en lpg-afzet naar Duitsland en België is verdwenen. Bij sommige ondernemers lopen de brandstofverliezen zelfs op tot veertig procent. Ook op tabak noteerde Bovag een verlies van gemiddeld twintig procent bij grenspompen. De branchevereniging wil daarom dat het kabinet zo snel mogelijk haar accijnsbeleid aanpast.

Ook belangenclub Beta hoopt daarop, al focust die branchevereniging vooral op een compensatieregeling, waarbij elk gedupeerd bedrijf 100.000 euro ontvangt. Voormalig staatssecretaris Frans Weekers zag dat niet zitten. Volgens hem mag een dergelijke maatregel niet van Brussel. Hoe zijn opvolger Wiebes daarover denkt, is nog niet duidelijk.

Provincies

Beta hoopt daarom dat provincies zelf overgaan tot het bieden van compensatie. Dat is volgens de belangenclub toegestaan en ze heeft daartoe de afgelopen tijd gelobbyd bij het bestuur van de provincies Zeeland, Drenthe en Limburg.

Tom van Gurp

Lees ook: Provincies starten eigen onderzoek naar grenseffecten