De verkoop van diesel in heel Nederland is in april fors gedaald ten opzichte van dezelfde maand vorig jaar. Werd in april 2013 nog 614 miljoen liter verkocht, een jaar later was dat 565 miljoen liter. Dat is een daling van ongeveer acht procent. Dat blijkt uit cijfers van het CBS. Ook de lpg-verkoop zakte in de vierde maand van dit jaar stevig in, met 12,5 procent naar 35 miljoen liter. Ondertussen zijn brancheverenigingen Beta en Bovag volop in voorbereiding op een juridische strijd. Als een accijnsdebat in de Tweede Kamer van donderdag niets oplevert, stappen ze naar de rechter om compensatie af te dwingen.

Door de afnemende verkoop van diesel en lpg komt er fors minder aan accijns binnen bij de overheid dan in de begroting is opgenomen. Alleen al op diesel kreeg de schatkist in april zo’n vier ton minder binnen dan in vergelijking met april vorig jaar. Dit terwijl het kabinet juist had ingecalculeerd miljoenen meer te ontvangen.

Grens

Ook uit CBS-cijfers over de dieselverkoop in februari en maart van dit jaar bleek al dat chauffeurs massaal de grens overgaan voor hun brandstof. In februari daalde de dieselafzet met ongeveer drie procent, een maand later viel een daling van 7,7 procent te noteren in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar. Nu blijkt dat in april de daling zo’n acht procent was, valt te concluderen dat de afname steeds groter wordt. Ook de benzineverkopen daalden in april, met 3,7 procent.

Donderdagochtend is in de Tweede Kamer een debat over de accijnzen. Onlangs besloot het kabinet namelijk om de brandstofheffingen niet te verlagen. In de eerste drie maanden van dit jaar kreeg de schatkist ruim vijftig miljoen euro extra aan brandstofaccijnzen binnen. Dat is weliswaar minder dan de gewenste zeventig miljoen euro, maar desondanks toch genoeg voor het kabinet om de verhoging in stand te laten.

Schatkist

Een groot deel van de extra opbrengsten komen voor rekening van de maand januari. Sindsdien dalen de inkomsten voor de schatkist alleen maar. Dat is echter geen reden voor Den Haag om het beleid aan te passen. Oppositiepartijen SP, CDA, PVV en 50Plus zijn het niet eens met die beslissing en willen van zich laten horen tijdens het Kamerdebat.

Mocht staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes voet bij stuk houden, dan stappen zowel Beta als Bovag naar de rechter. De voorbereidingen hierop zijn in volle gang, geven beide belangenorganisaties aan. Ze willen bij de rechter compensatie afdwingen voor de geleden schade van pomphouders aan de grens.

Accijnsbeleid

Volgens Bovag is het voor ondernemers onmogelijk geworden om hun zaak voort te zetten door het huidige accijnsbeleid. Bovendien hebben de pomphouders geen tijd gehad om in te spelen op de gevolgen van de belastingverhogingen.

Beta hield vorige week een bijeenkomst voor gedupeerde ondernemers. Daar werd uit de doeken gedaan hoe een eventuele rechtsgang eruit ziet. De organisatie heeft twee advocaten in de arm genomen: Arjen van Rijn en Charles Langereis. Ze willen een beroep doen op het eigendomsrecht.

Compensatie

”Ieder persoon heeft recht op ongestoord genot van zijn eigendom. Ook als dat een bedrijf is”, vertelt Van Rijn. ”Een overheid mag daar wel inbreuk op maken, maar alleen als er een algemeen belang bij is gediend. Ook moet de pijn gelijk worden verdeeld. Dat is nu niet het geval. Met financiële compensatie kan die pijn worden weggenomen.”

‘’Cruciaal voor ons is dat deze twee advocaten ervaren en succesvol zijn in dit soort procedures tegen de overheid”, legt Edsko Schuitema van Beta uit. “Ze staan in vergelijkbare zaken twee andere sectoren bij, waarbij ze al successen boekten bij de rechter.”

Ondernemers

De branchevereniging werkt aan de oprichting van een stichting waar gedupeerde ondernemer zich bij kunnen aanmelden. Naast een rechtszaak namens alle leden, wil de belangenclub ook twee individuele processen voeren met pomphouders die het zwaarst getroffen zijn door de maatregelen van het kabinet. ”Als de individuele rechtszaken goed uitpakken, kan dat het proces voor de andere ondernemers versnellen”, vertelt Schuitema.

Kosten voor de hele rechtsgang worden geschat op 75.000 euro. Geld dat opgebracht moet worden door de leden van de stichting. Voor de leden van de branchevereniging zelf draagt Beta bij aan de kosten.

Pomphouders

De vereniging wil het branchebreed aanpakken. Daarom kunnen alle grenspomphouders meedoen. Beta verwacht dat dat de zaak alleen maar sterker maakt. Bovendien worden op deze manier de kosten verdeeld over meer deelnemers. Schuitema schat de kosten voor de hele rechtsgang in op een paar honderd euro per persoon. Gedupeerde ondernemers kunnen zich melden bij hun branchevereniging als zij mee willen doen met de juridische procedures.

Tom van Gurp

Lees ook: Wiebes: ‘Meer inkomsten schatkist, dus geen accijnsverlaging’