Autofabrikanten Toyota en Volkswagen hebben vorige week hun eerste waterstof-voertuigen gepresenteerd. De Japanse fabrikant kwam met de Mirai, terwijl Volkswagen de Golf Variant HyMotion presenteerde op de autoshow in Los Angeles. Daarmee voegen de constructeurs zich bij Hyundai en Honda, die al eerder hun waterstof-voertuigen lanceerden. Ook andere fabrikanten, zoals Daimler, werken aan soortgelijke auto’s. Tegelijkertijd wordt in onder andere Japan, Duitsland en Amerika gewerkt aan een uitgebreid netwerk van waterstof-tankstations.

Waterstof wordt gezien als een belangrijke brandstof, of beter gezegd energiedrager, van de toekomst. Vooral voor personenauto’s ziet het huidige kabinet de energiedrager als een belangrijke manier om het wegvervoer te verduurzamen.

Brandstofcel

Auto’s op waterstof hebben een brandstofcel aan boord. Deze cel zet waterstof om in elektriciteit, die wordt gebruikt om de elektromotor aan te drijven. Het enige afvalproduct van dit proces is water, dat zo zuiver is dat je het kunt drinken. Uitstoot van fijnstof of CO2 blijft achterwege, al is er bij de productie van waterstof nog geen sprake van honderd procent duurzaamheid.

Voordeel van brandstofcel-auto’s ten opzichte van batterij-elektrische voertuigen is hun grotere actieradius en het sneller kunnen bijvullen. De nieuwe Toyota Mirai kan op een volle tank zo’n vijfhonderd kilometer rijden, vergelijkbaar met een benzine-auto. Een tankbeurt kost ongeveer vijf minuten. De nieuwe Golf laat soortgelijke cijfers zien. Bij batterij-elektrische auto’s is de laadtijd veel langer en de actieradius flink korter. Daarom wordt waterstof door veel experts gezien als een belangrijke toekomstige energiedrager, vooral voor autorijders die lange afstanden afleggen.

Tankstations

In Duitsland, Japan en de Amerikaanse staat Californië wordt al volop geëxperimenteerd met waterstof-voertuigen en -tankstations. Zo heeft Volkswagen een vloot nieuwe Golf’s rijden in Californië, waar tevens een netwerk van vulpunten wordt aangelegd. Momenteel zijn er slechts negen stations, maar aan het einde van volgend jaar moeten er vijftig zijn.

Ook Japan, thuisland van onder meer Toyota en Honda, heeft al een klein netwerk. Al loopt de realisatie van nieuwe locaties wel vertraging op. Eerdere plannen om eind volgend jaar al honderd waterstof-stations te hebben, worden niet gehaald. Waarschijnlijk staat de teller in december 2015 op ongeveer dertig locaties.

Overheid

Volgens de nieuwe planning wordt het aantal van honderd locaties pas eind 2018 gehaald. Een belangrijke partij bij de realisatie van de stations is JX Nippon Oil & Energy. Die Japanse maatschappij bouwde vorig jaar het eerste station, breidt dat netwerk steeds verder uit en maakt hierbij gebruik van haar bestaande vestigingen. Ook de overheid draagt er financieel aan bij.

Eind 2018 moeten er dichter bij huis, in Duitsland, ook ruim honderd vulpunten zijn gerealiseerd. Bij dat project zijn zowel de Duitse overheid als diverse commerciële partijen betrokken, onder meer oliemaatschappijen Total en Shell en gasleveranciers Linde en Air Liquide.

Nederland

Laatstgenoemde heeft eerder dit jaar een openbaarwaterstof-tankstation in Nederland geopend, in Rhoon. In 2020 wil Air Liquide dat aantal hebben opgeschroefd naar twintig, waarbij zeker ook gekeken wordt naar bestaande tankstations. Ook staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu Wilma Mansveld hoopt dat er over zes jaar zo’n twintig locaties zijn. Al hoeven die zeker niet allemaal door Air Liquide te zijn gerealiseerd.

Naast het station in Rhoon, bij Rotterdam, zijn er ook nog enkele andere locaties die waterstof aanbieden in Nederland. Zo opende bouwbedrijf Ballast Nedam vorig jaar het eerste waterstof-station in Noord-Brabant, in Helmond. Het vulpunt wordt gebruikt door enkele transporteurs uit de regio. Ook is er in Amsterdam een station dat uitsluitend gebruikt wordt door het plaatselijke OV-bedrijf GVB.

Productie

Waterstofauto’s zijn de komende jaren nog niet te koop voor een groot publiek. Zo heeft Toyota plannen om volgend jaar in totaal ongeveer zevenhonderd voertuigen te maken. Hyundai gaf eerder dit jaar aan dat het in ieder geval niet vóór 2017 de publieke markt op gaat met zijn ix35 FCEV (fuel cell electric vehicle).

Arjen van Blokland en Tom van Gurp

Lees ook: Enige openbare waterstof-station in Nederland van start