Een loonsverhoging van drie procent, een hogere toeslag voor werken op feestdagen en meer ruimte voor personeelsopleidingen. Dat zijn enkele van de voorstellen die FNV doet voor de nieuwe cao voor tankstations en wasbedrijven. Sommige wensen van de vakbond stuiten op weerstand van onder meer brancheorganisatie Beta. De vereniging vindt bijvoorbeeld de loonsverhoging niet in overeenstemming met de moeilijke situatie waarin de tankstationmarkt zich bevindt. De verwachting is verder dat de toekomstige cao het gebruik van tijdelijke contracten zal beperken.

Op 31 oktober van dit jaar loopt de huidige cao af. Dit najaar gaan vertegenwoordigers van werkgevers, Beta en Bovag, om de tafel met vakbonden om tot een nieuwe overeenkomst te komen. De cao geldt voor de ongeveer vijftienduizend medewerkers en bedrijfsleiders van tankstations. Voor ander personeel uit de petrolbranche, bijvoorbeeld op het hoofdkantoor van oliemaatschappijen, geldt deze niet.

In de nieuwe verbintenis zou wat FNV betreft dus een forse loonsverhoging moeten komen. Tevens moet de toeslag voor het werken op feestdagen worden verhoogd naar 50 procent. Dat is nu nog 25 procent. Ook moeten werknemers meer zeggenschap krijgen over hun werktijden en meer ruimte krijgen voor het volgen van opleidingen.

Niet reëel

Dat alle voorstellen zonder slag of stoot in de nieuwe cao komen, lijkt onwaarschijnlijk. Tim Schoenmakers van Beta geeft aan dat een loonsverhoging van drie procent niet reëel is. ”Ik merk dat FNV niet duidelijk voor ogen heeft dat het slecht weer is in de branche. Denk bijvoorbeeld aan de accijnsproblematiek, de dunne marges en het risico dat we de tabaksverkoop kwijtraken. Dat lees ik niet terug in hun voorstellen.”

”Waar wij wel positief over zijn, is de wens om te investeren in personeelsopleiding. Wij vinden dat ook belangrijk en ik verwacht dat we over dat onderwerp eerder overeenstemming bereiken dan over de hoogte van de lonen.”

Vrijheid

De branchevereniging praat momenteel met haar achterban over concrete voorstellen voor de nieuwe cao. ”Maar ik kan nu al zeggen dat veel tankstation-ondernemers tevreden zijn met de huidige cao en de vrijheid die deze biedt. Het is belangrijk dat zij in een veranderende markt de ruimte krijgen om te veranderen. We zetten dus in op het behouden van de vrijheid van ondernemen”, aldus Schoenmakers.

Als voorbeeld noemt hij de regelingen omtrent het werken op zondagen. ”Als je kijkt naar andere cao’s, zie je toeslagen voor zondagwerk. Dat is in onze branche niet zo, omdat het normaal is dat een tankstation 24 uur per dag, zeven dag per week open is. Zeker als je ziet dat er vergrijzing plaatsvindt in de branche, zorgt deze cao-bepaling ervoor dat de personeelskosten op zondag niet de pan uitrijzen. Dat willen we graag behouden.”

Bovag

Ook Bovag overlegt momenteel met haar leden over de wensen voor de nieuwe cao. De brancheorganisatie verwacht na de zomervakantie meer duidelijkheid te hebben over de voorstellen voor de nieuwe overeenkomst en vindt het nog te vroeg om daar nu iets over te zeggen.

Een andere vakbond die bij de onderhandelingen is betrokken, is CNV Vakmensen. Welke loonsverhoging zij willen, wordt momenteel bepaald. ”Maar we kunnen al wel zeggen dat de ontwikkeling van medewerkers centraal staat”, zegt Marco Hietkamp van de christelijke bond.

”Daarom willen we ook 0,5 procent van het loon reserveren voor het opleiden van personeel. Stel dat we ons aansluiten bij de looneis van FNV, dan zouden we 2,5 procent loonsverhoging eisen met daarbovenop 0,5 procent voor opleidingen.”

Participatiewet

”Ook moeten we praten over hoe de branche omgaat met gewijzigde wetgeving op het gebied van bijvoorbeeld de WW en de Participatiewet.” Deze laatste wet brengt met zich mee dat er op de arbeidsmarkt meer ruimte dient te komen voor mensen met een beperking. ”Dat moet een invulling krijgen in de nieuwe cao. Denk bijvoorbeeld aan loonschalen voor deze groep werknemers.”

Een andere nieuwe wet die de afgelopen tijd van kracht is geworden, is de Wet Werk en Zekerheid. Deze legt onder meer het gebruik van tijdelijke arbeidscontracten aan banden. Momenteel wijkt de tankstation-cao nog af van die nieuwe wet.

Uitzonderingen

Zo mag een personeelslid in de petrolbranche op maximaal vier opeenvolgende tijdelijke contracten werken, terwijl er wettelijk maar drie zijn toegestaan. Ook mag een werknemer in de tankstationsector gedurende maximaal drie jaar werkzaam zijn in een tijdelijk dienstverband. In de nieuwe wet is die termijn beperkt tot twee jaar. ”We hopen dat die uitzonderingen ook in de nieuwe cao terugkomen”, aldus Schoenmakers. ”Maar of dat gaat lukken, is zeer twijfelachtig.”

De eerste onderhandelingsronde vindt plaats op 15 september. Daarna volgen overleggen op 1 en op 29 oktober. Of de betrokken partijen tegen die tijd al tot overeenstemming zijn gekomen, is afwachten. De vorige cao liep 31 oktober 2013 af, terwijl pas begin 2014 een overeenkomst werd gesloten.

Als er eind oktober nog geen nieuw akkoord is gesloten, blijft de huidige cao van kracht voor dienstverbanden die voor 31 oktober zijn aangegaan. Voor werknemers die na 31 oktober worden aangenomen, kunnen andere afspraken worden gemaakt met inachtneming van de Nederlandse wetgeving, bijvoorbeeld het minimumloon.

Tom van Gurp

Lees ook: Bovag polst leden over toekomstige cao