Het bedrijf uit Kampen dat verdacht wordt van fraude met biodiesel heeft vermoedelijk geknoeid met zowel de fysieke stromen van biodiesel als met de papieren certificering ervan. De onderneming zou in 2015 154 miljoen kg (184 miljoen liter) ten onrechte als duurzaam aangemerkte biodiesel hebben verkocht. Dat heeft Staatssecretaris Stientje van Veldhoven laten weten aan de vaste Tweede Kamercommissie I&W. Uit informatie van de minister van Justitie en Veiligheid blijkt bovendien dat vier bedrijven die in de keten werkzaam zijn, ook verdacht worden van fraude.

Volgens de staatssecretaris is geconstateerd dat grote hoeveelheden niet-duurzame biodiesel werden ingekocht door het frauderende Nederlandse bedrijf. Die brandstof werd vervolgens vrijwel rechtstreeks teruggeleverd als duurzame biodiesel, voorzien van duurzaamheidscertificaten. Ook zijn er volgens Van Veldhoven aanwijzingen dat ‘de benodigde onderliggende fysieke handelsstroom op bepaalde momenten heeft ontbroken en dat er slechts op papier werd gehandeld’.

Uit het onderzoek is verder naar voren gekomen dat met de valse certificaten ook dubbeltellingsverklaringen zijn aangevraagd bij de instellingen die op de certificering toezien. Met een aantal PoS-en zijn dubbeltellingsverklaringen aangevraagd. Van Veldhoven: “Er zijn sterke aanwijzingen dat deze zijn geregistreerd in het REV (Register Energie voor Vervoer).”

Inspectie Leefomgeving en Transport

De Inspectie Leefomgeving en Transport bracht de fraude aan het licht en niet de Nederlandse Emissieautoriteit (NEa). “Als de NEa een vermoeden heeft van fraude in de aanvoerketen, dan doet zij aangifte bij de Inlichtingen- en Opsporingsdienst van de ILT (de ILT/IOD). Het huidige strafrechtelijk onderzoek van de ILT/IOD vloeit voort uit informatie uit een eerder strafrechtelijk onderzoek naar hetzelfde bedrijf dat nu verdacht is”, aldus Van Veldhoven.

De NEa is sinds 2011 de uitvoeringsorganisatie en toezichthouder voor de uitvoeringssystematiek voor de wet- en regelgeving Energie voor Vervoer. Sinds 2015 zijn het de brandstofleveranciers die de inzet van duurzame biodiesel verzilveren in de vorm van verhandelbare Hernieuwbare Brandstofeenheden (HBE’s) in het Register Energie voor Vervoer (REV) van de NEa. Zij maken hierbij gebruik van documenten uit de aanvoerketen, zoals duurzaamheidsbewijzen van biodieselproducenten. De NEa ziet toe op de aanwezigheid van duurzaamheidsbewijzen bij de brandstofleveranciers en kan daarop bestuursrechtelijk optreden.

Internationaal onderzoek

De signaalrapportage komt voort uit een nog lopend gezamenlijk opsporingsonderzoek in een Joint Investigation Team met de Britse Serious Fraud Office. Ook in Engeland wordt een bedrijf verdacht. In de VS heeft fraude met biodiesel geleid tot een groot aantal strafrechtelijke onderzoeken met hoge gevangenisstraffen en boetes tot gevolg. In 2016 zijn in de pers berichten verschenen over grootschalige en internationale fraude met biodiesel in Polen. Hierbij zouden grote hoeveelheden duurzame biodiesel bijgemengd zijn met niet duurzame biodiesel en als duurzaam zijn verkocht zijn aan andere landen.

Het strafrechtelijk onderzoek is begin 2018 van start gegaan. Tegen het bedrijf uit Kampen liep eerder een ander strafrechtelijk onderzoek. Volgens de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland zijn er op dit moment acht bedrijven actief als biodieselproducent in Nederland. Deze verhandelen ook biodiesel. Er zijn geen aantallen bedrijven te noemen die alleen handelen in biodiesel, aangezien hieronder ook tankstations vallen die (bijgemengde) biodiesel verkopen.

Lees ook:

• Vier arrestaties om miljoenenfraude met biodiesel