Bestuurders van welk automerk plegen nou het vaakst brandstofdiefstal? En op welk moment gaan automobilisten er het vaakst vandoor zonder hun rekening te betalen? Lourens ‘t Hart en Niels van Os van ServiceOrganisatie Directe Aansprakelijkstelling (SODA), die ondernemers helpt om de financiële schade op de brandstofdief te verhalen, geven antwoord op die vragen. Negen feiten over doorrijders op een rij.

1. Tanken zonder betalen gebeurt het vaakst langs de snelweg

Bij een snelweglocatie ligt het aantal doorrijders relatief veel hoger dan bij dorps- of stadslocaties. Dat heeft niet alleen te maken met het feit dat er bij die tankstations ook het meeste langsrijdend verkeer is. Van Os: “Het vaakst wordt er getankt zonder te betalen op locaties waar de sociale verbinding het laagst is. Bij een tankstation langs de snelweg heb je over het algemeen geen band met de plek, dus de kans dat daar brandstof wordt gestolen, is groter. Als het tankstation bij de in- en uitgang van de wijk ligt, zie je dat mensen uit de wijk daar bijvoorbeeld ook komen voor kleine boodschappen, een kop koffie of een broodje voor onderweg. Dan zie je dat daar minder wordt getankt zonder te betalen, omdat er meer verbinding is. Hoe sterker de band met de ondernemer, hoe kleiner de kans dat het gebeurt.“ Om te voorkomen dat klanten zich anoniem wanen, is het volgens collega ‘t Hart verstandig om werk te maken van de zichtbaarheid op het voorterrein. “Laat een medewerker desnoods om de zoveel tijd even naar buiten gaan om bijvoorbeeld een vuilniszak te vervangen.”

2. In de nacht wordt er vaker getankt zonder te betalen

In de nachtelijke uren is de aanloop over het algemeen lager, maar komen er toch meer meldingen binnen over klanten die hun tankbon onbetaald achterlaten. Eigenlijk hangt dit weer samen met het vorige punt, omdat automobilisten zich in het donker anoniemer voelen dan overdag. Zeker als het tankstation slecht verlicht is.

3. Geen grote verschillen in dagen, maar…

Bij de dorps- en stadslocatie wordt op woensdag minder vaak getankt zonder te betalen, terwijl bij de snelweglocatie de zondag de minste problemen oplevert. Op woensdagen wordt langs de snelweg juist weer net iets vaker getankt zonder te betalen ten opzichte van de rest van de week. Toch zijn de verschillen per dag in algemene zin klein. ‘t Hart: “We zitten in een 24-uurseconomie. Qua dag of tijdstip maakt het allemaal niet zoveel uit.”

4. De pomp helemaal links is het gevaarlijkst

Er is één pomp waar het probleem zich veruit het vaakst voordoet: de pomp die ten opzichte van de de invoegstrook het meest links staat. Omdat snelweglocaties al snel 28 pompen hebben, bestaat onder de doorrijders vaak het idee dat de buitenste pompen buiten het zicht van de camera’s vallen. “Dat is inmiddels niet meer zo, maar een aantal jaar terug nog wel”, legt ‘t Hart uit. “Die pomp staat daarom bij veel tankstations ook standaard uit. Je rijdt daar namelijk in een keer langs het tankstation weer de snelweg op. Het is de kortste route om het snelst weg te komen. Maar, inmiddels zien de camera’s alles. Helemaal met de systemen van BigBrother. We zien dat steeds meer camera’s nu ook in de buurt van die linker pomp hangen om diefstal te voorkomen.” Volgens compagnon Van Os loont het om het gedrag van de klanten bij ‘de gevaarlijke’ pomp in de gaten te houden. “Die klanten maken vaak ook geen oogcontact.”

5. Volkswagen rijdt het vaakst door

Van alle bestuurders rijden personen met een Volkswagen (2277 meldingen) veruit het vaakst door nadat ze getankt hebben. Van Os: “De makkelijkste verklaring is dat het de meest voorkomende auto is. Het is bij uitstek de auto die het meest wordt verkocht. De Golf en de Polo zijn ook de auto’s die het vaakst gestolen worden.” Daarnaast zit de Volkswagen relatief gezien in een goedkoper segment. Juist in dat segment worden de meeste doorrijders betrapt. Volkswagen wordt gevolgd door Opel (1030 meldingen) en Peugeot (1012 meldingen). Hoewel ook ‘de dikste Mercedes en Ferrari’ voorbij zijn gekomen.

6. Stijgende brandstofprijzen zorgen voor meer tanken zonder betalen

De stijging van de brandstofprijzen heeft gezorgd voor een toename in het aantal meldingen van onbetaalde tankbonnen. “Tanken zonder betalen gebeurt door mensen die zich de brandstof niet kunnen veroorloven. Nu de brandstofprijs stijgt, komt het vaker voor en krijgen we meer meldingen. Het is zeer aannemelijk dat de stijging van de brandstofprijs invloed heeft op het risico van tanken zonder betalen”, meent Van Os.

7. Het vaakst bewust

Hoewel SODA een onderscheid maakt tussen automobilisten die hun tankbon bewust niet afrekenen en klanten die simpelweg vergeten te betalen, blijkt dat de actie vaker bewust dan onbewust is. In 55 procent van de gevallen gaat het om een geplande daad. Of klanten bewust of onbewust tanken zonder te betalen, hangt volgens ‘t Hart ook vaak samen met de auto waarin ze komen aanzetten. “Met een vergissing hebben we eigenlijk alle auto’s voorbij zien komen. Bij een bewuste doorrijder heb ik eigenlijk nog nooit de nieuwste Volvo gezien. Dan zit de auto toch vaak in het goedkopere segment.”

8. Mannen betalen vaker niet dan vrouwen

Mannen tanken vaker zonder te betalen dan vrouwen. De makkelijkste verklaring daarvoor is te vinden in het feit dat mannen ook vaker naar het tankstation gaan om te tanken, aldus Van Os.

9. Kenteken kan veel zeggen

Het zit tussen een feit en een tip in, maar volgens de heren van SODA verklapt een kenteken vaak al of iemand van plan is om er na het volgooien van de tank weer zo snel mogelijk vandoor te gaan. De opbouw van kentekens, met cijfers en letters, zit namelijk op een specifieke manier in elkaar, vertelt ‘t Hart. “Er zijn mensen die hun kenteken vervalsen en dat kan je soms heel simpel zien. Soms kun je zien dat er een letter is veranderd. Een P heeft bijvoorbeeld altijd een kleine opening aan de onderkant. Maak je medewerkers bewust van kentekenseries die er bestaan. Dat is een trucje dat iedereen kan leren. Het bewustzijn van hoe kentekens eruit zien, is heel belangrijk. Je komt namelijk niet met een vals kenteken bij een tankstation zonder dat je komt tanken zonder te betalen.”

Dit artikel is verschenen in TankPro Magazine nummer 4. Ga voor meer info over abonnementen naar www.tankpro.nl/abonneren

Lees ook:

• TankProTV: Doorrijders en camera’s bij het tankstation
• ‘Ongeveer 13 procent van de brandstofdiefstallen gepleegd met valse kentekenplaten’
• SODA gaat achter doorrijders aan: ‘Tanken zonder betalen is niet langer een goedkope uitgestelde betaling’