Tankstations willen wel dat consumenten lege statiegeldflesjes en -blikjes op de tanklocaties inleveren, maar ze willen er niet toe worden verplicht om de verpakkingen weer in te nemen. Dat blijkt uit een rondvraag van de NOS die daarover vrijdag publiceert.

De tankstations bevinden zich in goed gezelschap, want ook bioscopen, kiosken en pretparken willen geen verplichting om de verpakkingen van gebruikte statiegeldflesjes en -blikjes in te nemen. Locaties waar consumenten flesjes en blikjes met frisdrank kunnen kopen, worden geacht ook gelegenheid te bieden om deze ook daar weer in te kunnen leveren. Sinds de invoering van statiegeld op flesjes in 2021 en vooral blikjes (in 2023) is er veel te doen over het lage aantal extra innamepunten dat erbij is gekomen. Volgens een adviserend onderzoeksbureau hadden er voor een goedwerkend inzamelingssysteem ongeveer achtduizend punten bij moeten komen waar mensen statiegeld terugkrijgen. Volgens cijfers van Verpact, de organisatie achter het statiegeldsysteem, staat de teller op zo’n achthonderd extra.

Het inzamelingspercentage voor flesjes bleef vorig jaar steken op 68 procent, ver onder de wettelijke doelstelling van 90 procent. Bij blikjes moet die 90 procent volgend jaar gehaald worden. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) is daarom zeer kritisch en dreigt met dwangsommen voor drankproducenten. Later dit jaar evalueert het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat de statiegeldwet.

Weinig innamepunten

Het inzamelpercentage wordt onder meer niet gehaald doordat er te weinig innamepunten zijn die statiegeld uitbetalen, zo luidt de kritiek. Mensen kopen op een tankstation of in een pretpark een flesje en moeten dat vervolgens de rest van de dag bij zich houden om het later naar een innamepunt te brengen. Veel mensen doen dat niet, waardoor vooral in de grote steden verpakkingen in prullenbakken terechtkomen. Die vuilnisbakken worden nogal eens opengemaakt door mensen die op zoek zijn naar statiegeldverpakkingen, met rotzooi op straat tot gevolg.
Bij monde van brancheorganisatie Drive zeggen de tankstations in Nederland dat drankjes vooral in de auto worden opgedronken. ‘We vermoeden dat retourneren dus niet bij ons plaatsvindt’, aldus een woordvoerder van Drive tegen NOS. Tankstations langs de snelweg zijn overigens al wel verplicht om statiegeldverpakkingen in te nemen. De brancheclub zegt niet bij te houden bij hoeveel tankstations dit nu al kan.

Inleverpotentie

Verpact, de organisatie achter het statiegeldsysteem en waarin ook de verkopers van flesjes en blikjes vertegenwoordigd zijn, laat de NOS weten dat het momenteel onderzoek doet naar waar veel ‘inleverpotentie’ is. Het kijkt bijvoorbeeld naar scholen, autowasstraten en ziekenhuizen, maar minder naar de eerdergenoemde winkelketens. Na de evaluatie van het ministerie later dit jaar zal duidelijk worden of er toch een plicht komt voor verkopers om drankverpakkingen weer in te nemen.

Lees ook:

• Inleveren statiegeldflesjes en -blikjes mogelijk bij tankstations, maar nu ook bij Loogman Carwash
• In strijd tegen zwerfafval: nieuwe statiegeldautomaat voor tankstations