De weerstand tegen het accijnsbeleid van Wiebes neemt toe, nu uit CBS-cijfers blijkt dat brandstofverkopen zijn gekelderd naar het laagste niveau in elf jaar. Gemeenten, provincies en oppositiepartijen in de Tweede Kamer willen af van de torenhoge accijnzen. Zo’n zestig procent van de Nederlandse wethouders, burgemeesters en raadsleden is tegenstander van de hoge heffingen, blijkt uit onderzoek van Bovag. En daar zitten opvallend veel VVD’ers tussen. De landelijke politiek wil bovendien nog vóór Prinsjesdag een nieuw debat over de nijpende situatie aan de grens.

Brancheorganisatie Bovag onderzocht hoeveel steun er was voor het huidige accijnsbeleid onder gemeentepolitici. Daaruit bleek dat een meerderheid van de lokale bestuurders het niet eens is met de regering. Ongeveer 55 procent van de VVD’ers wil dat ’hun’ staatssecretaris de heffingen op diesel en lpg verlaagt.

Belasting

Ook lokale bestuurders van gedoogpartijen D66, ChristenUnie en SGP zijn in meerderheid vóór aanpassing van de accijnzen. Een standpunt dat uiteraard ook op steun kan rekenen van raadsleden, wethouders en burgemeesters van oppositiepartijen CDA en SP. Bij andere partijen was minder weerstand tegen het huidige belastingbeleid.

Deze week werd bekend dat in de eerste helft van dit jaar fors minder brandstof is verkocht dan in de eerste zes maanden van vorig jaar. De afzet van benzine (-4,2 procent), diesel (-5,5 procent) en lpg (-19,7 procent) daalde flink. De totale literverkoop in juni lag zelfs op het laagste niveau in elf jaar.

Brandstoffen

De oppositiepartijen in Den Haag lieten opnieuw van zich horen in een reactie op de dramatische cijfers. Zo stelden CDA en tweemansfractie Bontes/Van Klaveren Kamervragen over de kelderende brandstofverkoop. De tweemansfractie vraagt zich af wanneer staatssecretaris Wiebes ’eindelijk’ besluit zijn beleid aan te passen. Terwijl CDA’er Omtzigt aangeeft op korte termijn een debat te willen over de accijnspolitiek, nog vóór Prinsjesdag op 16 september.

In het land is sowieso weinig steun voor de torenhoge belastingen op brandstoffen. Diverse provinciebesturen gaven eerder dit jaar al aan vraagtekens te zetten bij het kabinetsbeleid. Zij vrezen een kaalslag in hun eigen regio. Ondernemers zien dagelijks dat veel Nederlanders de grens oversteken om daar te tanken en tabak te kopen.

Diesel

Het kabinet verhoogde begin dit jaar de brandstofaccijnzen. Bij benzine was alleen sprake van inflatiecorrectie, terwijl op diesel en lpg nog een extra verhoging kwam van respectievelijk drie en zeven cent. Daarbovenop kwam nog eens BTW. Doel van de maatregel was om meer inkomsten te hebben voor de schatkist. Volgens Wiebes komt er ook inderdaad meer geld binnen.

Brancheverenigingen en pomphouders hebben echter sterke twijfels. Volgens een prognose van Beta en Bovag krijgt het kabinet over heel 2014 niet de beoogde 280 miljoen euro binnen, maar juist drie miljoen euro minder. Desondanks is de bewindsman niet van plan om iets te doen aan de torenhoge heffingen. Wel zegt hij rond Prinsjesdag met nieuwe cijfers te komen over de accijnsinkomsten. Of tegenvallende resultaten ook leiden tot nieuwe maatregelen is niet duidelijk.

Pomphouders

Toch is het niet uitsluitend kommer en kwel voor de tankstationbranche. Voor pomphouders in Limburg, Noord-Brabant en Zeeland is er licht aan de horizon. De toekomstige Belgische regering overweegt de accijnzen op diesel en tabak te verhogen. Op diesel komt er misschien wel twintig cent per liter bij. Dat zou de brandstof duurder maken dan in Nederland. Hoeveel een eventuele verhoging van de tabaksaccijns zou bedragen, is niet duidelijk.

Het is bovendien maar de vraag of de verhogingen er daadwerkelijk komen. De plannen zijn nog niet honderd procent zeker. Bovendien zijn Belgische oppositiepartijen tegenstander van de maatregel. Zij denken dat de verhoging helemaal niet zorgt voor meer inkomsten, omdat Nederlanders dan weer in eigen land gaan tanken en Belgen misschien ook de grens over trekken. Voor zover bekend zijn er in Duitsland geen plannen om de brandstofbelasting aan te passen.

Tom van Gurp

Lees ook: Brandstofverkoop in juni op laagste niveau sinds 2003