Voor grenspomphouders komt er voorlopig geen compensatie. De rechtbank in Den Haag ziet daartoe geen noodzaak, blijkt uit de dinsdag gepubliceerde uitspraak. Twee pomphouders hadden een schadevergoeding geëist tijdens een kort geding dat twee weken geleden diende. Zij krijgen echter nul op het rekest.

De Stichting Accijnsclaim Pomphouders, waarin de gedupeerde ondernemers en brancheverenigingen Beta en Bovag hun krachten bundelen, strijden verder voor compensatie. Een bodemprocedure om schadevergoeding af te dwingen, is al vóór het kort geding in gang gezet.

Accijnsverhoging

Volgens de rechter is het weliswaar ”aannemelijk dat de accijnsverhoging heeft bijgedragen aan de slechte bedrijfsresultaten van de pomphouders”. Maar staat het niet vast in welke mate dat het geval is. ”De pomphouders hadden ook al in 2013 te maken met fors teruglopende resultaten, terwijl toen de accijnzen nog niet waren verhoogd.”

De vorderingen van de twee grenspomphouders kunnen volgens de kortgeding-rechter alleen worden toegewezen, wanneer vrijwel zeker is dat deze ook in een bodemprocedure worden toegewezen. De rechter twijfelt of de bodemrechter daartoe over zal gaan. ”De bedrijfsresultaten van de pomphouders waren in 2013 al zodanig dat er niet veel meer nodig was om in de rode cijfers te belanden.”

Shopverkopen

“Bovendien zijn er mogelijk ook andere oorzaken aan te wijzen voor de slechte bedrijfsresultaten in 2014, zoals bijvoorbeeld de stagnerende economische ontwikkelingen van de laatste jaren, een steeds zuiniger wordend wagenpark, bevolkingskrimp in de grensregio’s en het teruglopen van de shopverkopen door de verhoging van de btw en de accijnsverhoging op alcohol en tabak”, aldus de rechter. “De vraag of de Staat onrechtmatig heeft gehandeld kan daarom in dit kort geding onbesproken blijven.”

De Stichting Accijnsclaim Pomphouders procedeerde ook tijdens het kort geding, namens alle overige gedupeerde tankstation-ondernemers aan de grens. Hun eis voor compensatie is door de rechter afgewezen, omdat de vordering van de Stichting ”te ruim en algemeen is geformuleerd”.

Rechtszaak

Twee weken geleden diende de rechtszaak tussen de grenspomphouders Eric Peeters uit het Limburgse Kelpen-Oler en Erik Koelman uit het Gelderse Aalten. Beiden hebben een tankstation vlakbij de grens. Zij eisten compensatie, omdat ze tientallen procenten omzetverlies noteerden sinds de accijnsverhoging van 1 januari 2014.

Door de torenhoge accijnzen lopen de brandstofprijzen in Nederland uit de pas met de prijzen in België en Duitsland. Daarom zijn veel automobilisten en truckers in het buitenland gaan tanken. Ook kopen ze daar tabak en andere shopproducten.

Grenspomphouders

De accijnsmaatregel maakt in de ogen van de pomphouders een ongerechtvaardigde inbreuk op het eigendomsrecht, omdat veel tankstations in hun voortbestaan worden bedreigd. De overheid handelt daardoor onrechtmatig, is de redenering. Helemaal omdat ze compensatie weigert te geven. Tevens willen de ondernemers aantonen dat ze onevenredig hard zijn getroffen in vergelijking met andere Nederlandse tankstations.

”Voor de ondernemers in de grensstreek is hun bedrijf in feite waardeloos geworden”, zei advocaat Arjen van Rijn tijdens de zitting op 20 januari. “De pomphouders kunnen geen winst meer maken en het station verkopen is ook geen optie. Er is natuurlijk niemand meer in geïnteresseerd.” Dat was voor de kortgeding-rechter echter geen aanleiding om compensatie toe te wijzen.

Schadevergoeding

“Jammer”, zegt Edsko Schuitema van Beta over de uitspraak. “We wilden graag een voorschot op een schadevergoeding, maar die is niet gekomen. Wel is het positief dat de rechter erkent dat er schade geleden wordt door de accijnsverhoging.”

De Stichting Accijnsclaim Pomphouders gaat dan ook verder procederen om alsnog compensatie te krijgen. Daarbij bekijken de betrokken partijen of ze uitsluitend de verhoging van 1 januari 2014 bestrijden, of dat eerdere belastingverhogingen ook onderwerp van gesprek worden.

In oktober 2012 werd namelijk de btw verhoogd, wat het startschot bleek voor het massaal over de grens tanken. Daarna kwamen er diverse accijnsverhogingen bovenop, wat de doodsteek werd voor veel tankstation-ondernemers

CBS-cijfers

Dat er problemen zijn aan de grens lijdt dan ook geen twijfel. Uit recente cijfers van statistiekbureau CBS blijkt dat in november 2014 de dalende trend van de rest van dat jaar is doorgezet. De dieselverkoop liep van 621 miljoen liter in november 2013 terug naar 536 miljoen liter in dezelfde periode in het afgelopen jaar. Dat is een afname van 13,7 procent.

Ook bij benzine was er een daling, van 440 naar 414 miljoen liter. Een min van zes procent. Lpg spant echter de kroon. Daar daalde de literverkoop met maar liefst 25 procent. Van 42 miljoen liter in november 2013 naar 31 miljoen liter in dezelfde periode een jaar eerder. Dat veel weggebruikers in het buitenland tanken, is daar waarschijnlijk voor een fors deel debet aan.

Tom van Gurp

Lees ook: Grenspomphouders grijpen laatste strohalm bij rechter