De Europese Commissie is een onderzoek gestart naar de mogelijke manipulatie van ethanolprijzen op de wereldmarkt. Brussel richt zich daarbij specifiek op drie bedrijven, namelijk Alcogroup, Lantmännen ek för en Abengoa. Laatstgenoemde is ook actief in Nederland met een grote ethanolfabriek in Rotterdam. De drie zouden zich schuldig hebben gemaakt aan het ongeoorloofde opdrijven van benchmarkprijzen. Het Europees Parlement wil de wetgeving op benchmarks aanpassen, zodat beïnvloeding hiervan wordt teruggedrongen.

De brandstof waar het om draait, ethanol, is een biobrandstof die gemaakt wordt van suikerbieten, maïs of tarwe. Het product wordt toegevoegd aan benzine. Daarmee voldoen brandstofverkopers aan bijmengverplichtingen die voortkomen uit Europese regelgeving voor de uitstootreductie van schadelijke stoffen. Door het veelvuldige gebruik is het een markt waarin meer dan honderd miljard omgaat.

Marktprijzen

De Europese Commissie vermoedt dat het Belgische Alcogroup, het Zweedse Lantmännen ek för en het Spaanse Abengoa hebben samengespannen om de prijzen te manipuleren die door het bureau Platts worden gepubliceerd. Platts levert informatie voor de olie- en gasmarkt en publiceert overzichten van marktprijzen voor diverse brandstoffen. Deze prijzen vormen een belangrijke referentie voor de wereldhandel.

De drie zouden bewust hebben geprobeerd om deze referentieprijs te beïnvloeden door onderling afspraken te maken omtrent deals en de waardes van deze transacties door te geven aan Platts. Dit kan een gunstige uitwerking hebben op de opbrengst van andere deals. De website Follow the Money geeft een gedetailleerde beschrijving van hoe handelaren in het verleden hebben geprobeerd om de Platts-benchmark te beïnvloeden.

Onderzoek

In een eerder stadium werden ook BP, Shell en het Noorse Statoil genoemd in deze zaak. De Europese Commissie besloot echter om het onderzoek niet meer te richten op die drie multinationals, maar op het Belgisch-Zweeds-Spaanse trio.

Eén van hen, Abengoa, maakte overigens enkele dagen geleden bekend plannen te hebben om het biobrandstof-onderdeel te verkopen. Het Spaanse bedrijf verkeert op de rand van een faillissement en wil met deze stap geld ophalen om een bankroet te voorkomen.

Maatregelen

Europarlementariër Cora van Nieuwenhuizen wil maatregelen nemen om de prijsmanipulatie van benchmarks tegen te gaan. Zij denkt daarbij aan meer regels voor hoe referentieprijzen tot stand mogen komen en aan een verplichting voor benchmarkbepalers om hun methodes openbaar te maken. Ook moet er meer controle komen op de te gebruiken data en moet belangenverstrengeling worden tegengegaan.

Naast de affaire met de drie bovengenoemde bedrijven, loopt ook een Europees onderzoek naar mogelijke fraude bij producenten of handelaren in ethanol.