‘Overheid buigt met knikkende knieën voor oliemaatschappijen’
Nee, hij neemt Shell weinig kwalijk. Fastned-oprichter Michiel Langezaal zou ook graag laders plaatsen op A-locaties langs de snelweg als hij in de schoenen stond van het Nederlands-Britse olieconcern. Hij hekelt vooral de houding van de Nederlandse overheid, de marktmeester over de terreinen langs de snelweg, die in zijn ogen met knikkende knieën buigt voor de macht van de oliemaatschappijen. Ondanks dat bouwt het Amsterdamse laadbedrijf onverstoorbaar verder aan een netwerk van hele snelle laadstations. Want bij Fastned geloven ze heilig in een elektrische toekomst.
Kun je geld verdienen met de exploitatie van snellaadstations? Op termijn zeker, maar hoe verstandig is het om anno 2018 actief te zijn op de oplaadmarkt? Vanuit een Amsterdams kantoorpand op de zevende verdieping werkt Fastned hard aan een dekkend netwerk van snellaadmogelijkheden. Hoe staat het ervoor met de verschillende rechtszaken? Wat zijn de plannen voor 2018? En wanneer verwacht Fastned winst te kunnen maken?
“Nederland doet het goed wat betreft elektrisch rijden, mede dankzij de fiscale stimulans vanuit de overheid. De auto’s worden steeds beter en automodellen op fossiele brandstoffen worden minder attractief. Ga je nu nog een diesel kopen? Dat is de vraag.” Zeker in Duitsland verhardt de houding ten opzichte van diesel, merkt Langezaal. “Kijk maar naar de boycot die verschillende Duitse steden hebben ingevoerd. En naar de reacties die het hele sjoemelsoftwareschandaal heeft opgeleverd. Er gebeurt op dit moment veel in de markt, vooral op gebied van elektrische mobiliteit. Maar niet alle partijen hebben daarbij even veel haast.”
Ontwikkeling elektrisch rijden
Op dit moment rijden veruit de meeste auto’s nog op benzine of diesel. Op welke termijn gaat dat veranderen? “Er is een kentering zichtbaar in de houding van de markt en de rijder. Ik verwacht dat elektrisch rijden de komende jaren hard gaat toenemen. Het is op dit moment nog niet groot, maar het aantal elektrische automodellen neemt toe. De wachttijden lopen op. En de ingetekende orders zijn hoger dan de daadwerkelijk afgeleverde auto’s.”
De cijfers die Fastned op dit moment noteert, zijn volgens Langezaal naar verwachting. Wanneer wordt het voor Fastned mogelijk om winst te maken? ”We zien elke maand een stijging en zien kansen dat dit harder gaat groeien. Maar eerlijk is eerlijk, we zijn afhankelijk van de ontwikkeling van elektrisch rijden. Er komen veel nieuwe automodellen aan en het aandeel neemt toe. Maar de daadwerkelijke aantallen zijn nog klein. Je moet realistisch zijn. Volgend jaar zijn er echt nog geen 1 miljoen elektrische auto’s op de weg. Mijn inschatting is dat we 100.000 EV’s nodig hebben om zwarte cijfers te kunnen schrijven.”
(Het artikel gaat verder onder de foto)
Fastned wordt nog wel eens bediscussieerd. Daar trekt Langezaal zich niet al te veel van aan, vertelt hij. “Wij proberen ons vooral te focussen op onze doelen en het boeken van resultaten. Wij willen een succesvol bedrijf opbouwen in de oplaadmarkt, ons netwerk uitbreiden en geld verdienen met de verkoop van elektriciteit aan automobilisten. Er zijn veel partijen die laadpalen maken. De toeleveranciers zijn aardig op gang. Maar hoeveel oplaadbedrijven zijn er op dit moment die al geld verdienen met energieverkoop en exploitatie van infrastructuur? Ik ken ze nog niet en dat is ook logisch, voor een rendabele exploitatie heb je simpelweg meer auto’s nodig.”
Gang naar de rechter
Via de rechter heeft Fastned geprobeerd te voorkomen dat Shell en andere partijen laadpalen plaatsen bij hun tankstations. Is het voor de toekomst van elektrisch rijden niet juist goed dat meer bedrijven zich storten op elektrische mobiliteit? “Zeker, wij juichen het ook toe als partijen investeren in snellaadstations en als overheden daarvoor concessies verlenen. Waar wij het niet mee eens zijn is dat de Staat op verzorgingsplaatsen waar al een laadstation is of komt, nu opeens ook het benzinestation toestemming gaat verlenen voor het plaatsen van een tweede laadstation. Immers, Fastned mag ook geen benzine verkopen bij haar laadstations. De benzinestations konden ooit een gooi doen naar deze vergunningen, maar hapten destijds niet toe.”
Langezaal vergelijkt het met het veilen van frequenties voor mobiele telefonie door de overheid. Als bijvoorbeeld KPN besluit daar niet aan mee te doen, dan is de rol van zo’n partij ook uitgespeeld. “Dan kun je toch niet na vijf jaar als overheid gaan terugkrabbelen en deze partij buiten de procedures om alsnog toestemming geven? Dat is precies wat er bij deze zaak nu gebeurt. Shell heeft niet meegedaan aan de verdelingsprocedure voor laadstations en krijgt nu onderhands van de overheid toch groen licht voor het plaatsen van laadpalen.”
Eerlijke concurrentie
Fastned is niet tegen concurrentie. “Integendeel. Hoe meer partijen zich bezighouden met het plaatsen van laadfaciliteiten, hoe sneller de ontwikkeling van elektrisch rijden in ons land zal gaan. Ik zou het geweldig vinden als Shell – of een van de andere grote oliemaatschappijen – besluit om tweehonderd laadstations te bouwen in Nederland. Maar doe dat dan op plekken waar nog geen laadpalen staan. Op plekken waar nog geen concessies zijn verleend.” Volgens Langezaal is Shell vooral de marktmeester aan het testen. “Dat neem ik ze niet kwalijk. Draai het ook maar eens om. Wat als het ministerie Fastned een vergunning zou verlenen om als aanvullende voorziening benzine te verkopen. Dan stapt Shell vast en zeker ook naar de rechter.”
Volgens Langezaal is de macht van bedrijven als Shell nog steeds heel groot. Daar is ook dit in zijn ogen weer een duidelijk voorbeeld van. “Wij hebben een belang en de oliemaatschappijen hebben een belang. Dat is logisch. Maar wat wil de overheid echt en wat zou zij voor een koers moeten varen? Je laat andere partijen investeren omdat de zittende partijen in eerste instantie achteroverleunen. Nu het ze heet onder de voeten wordt, krabbelt de politiek terug. Dit terugkrabbelen is ten gunste van de zittende partijen die geen actie ondernamen en gaat ten koste van de ondernemers die wel bereidheid toonden.”
(Het artikel gaat verder onder de foto)
Ondertussen speelt er ook nog een andere rechtszaak. Die over het wel of niet mogen openen van shops bij laadstations. “Fastned kreeg eind 2013 opeens de boodschap van de overheid dat er geen aanvullende voorzieningen zoals koffie en broodjes mochten komen bij onze stations, want dat was in hun ogen niet wenselijk.” In eerste instantie behoorde dat volgens Langezaal echter wel tot de mogelijkheden. “Het ging om een volwaardig laadstation met aanvullende voorzieningen. Wij hebben er destijds voor gekozen om eerst de laadstations te bouwen. Dat was immers het meest prangende probleem. Nu is de Staat alleen vervolgens van mening dat elektrische rijders het maar zonder koffie of toilet moeten doen.”
Aanvullende voorzieningen
Het recht om klanten koffie en broodjes aan te kunnen bieden is in de tussentijd volgens de Fastned-oprichter opeens ingetrokken. “Deze situatie is uiteraard niet in het belang van de elektrische rijder en daarom hebben wij de rechtbank dan ook gevraagd naar de zaak te kijken. De rechter heeft ons vorig jaar zomer in eerste instantie gelijk gegeven. De Staat is in hoger beroep gegaan in deze zaak. Beide zaken – die van de shops en van de laadpalen naast onze stations – liggen nu bij de rechter voor een hoger beroep. Het is afwachten hoe dat afloopt.”
Ondertussen bouwt Fastned verder aan een Europees netwerk van laadmogelijkheden. “We willen elektrische rijders de vrijheid geven om te gaan en staan waar ze willen. Het gaat om schaalgrootte en bouwen aan een slim en strategisch netwerk. Wil je geld verdienen met snellaadstations, dan moet je honderden locaties hebben en ervoor zorgen dat klanten gebruik kunnen maken van de snelste laders.” Op dit moment is het bedrijf aan het investeren in het bouwen van nieuwe locaties en plaatsen van snellere 175 kW laders. “50 kW wordt misschien op termijn het nieuwe langzaam laden. Klanten willen zo rap mogelijk weer op pad. Snelle laadstations zijn noodzakelijk en een must om verder te groeien.”
Over de grens
Fastned is bezig met de uitbreiding naar Duitsland. Dit jaar nog komen er sowieso achttien laadstations in Duitsland, in Nederland twaalf. “Daarbovenop zijn we een samenwerking gestart in Groot-Brittannië. Ook daar komen snel de eerste twee snellaadstations. We hebben een tender gewonnen voor het realiseren van twee stations in Newcastle en Sunderland. Beide locaties worden uitgerust met zes snelladers. In Newcastle zijn twee daarvan 175 kW snelladers die voorbereid zijn voor 350 kW.” Fastned probeert over de grens samenwerkingen op te zoeken. “In Duitsland heb je veel grote locaties langs snelwegen waar hotels, restaurants, supermarkten en tankstations zitten. Al deze services liggen op één terrein. Dat zijn voor ons – en voor eigenaren van elektrische auto’s – uitstekende plaatsen.”
Fastned is bij het grote publiek uitgegroeid tot de belichaming van elektrisch rijden in Nederland. Waarom besloot Langezaal samen met mede-oprichter Bart Lubbers in te spelen op deze nieuwe wereld? “Ik ben een techneut van huis uit en geïnteresseerd in de mogelijkheden die technologie biedt. Een elektrische auto is een zeer efficiënt apparaat. Tegelijk maak ik me zorgen om de gevolgen van klimaatverandering en onze luchtkwaliteit. Vanuit die hoedanigheid zie ik het als een belangrijk punt om te investeren in elektrische mobiliteit. Het is dus ook wel degelijk ideologisch gedreven. Maar onder de streep voel ik mij ook vooral ondernemer. We proberen te investeren en de risico’s te beheersen. Doel is om op termijn geld te verdienen als laadbedrijf. Is dat altijd even gemakkelijk? Nee, maar ik geloof dat het kan. Want de markt komt komende jaren echt naar ons toe…”
Lees ook:
