Rijden op waterstof. Het kan al, maar het gebeurt nog nauwelijks. Het aantal tanklocaties is op een hand te tellen, modellen met een brandstofcel zijn erg prijzig en het aanbod aan beschikbare voertuigen is nog klein. Ondanks dat is er massale belangstelling voor de mogelijkheden die waterstof biedt voor de toekomst. Dat werd ook duidelijk uit de bijeenkomst die WaterstofNet en de gemeente Helmond onlangs samen hielden op de Automotive Campus.

Waterstof leeft. Zoveel is wel duidelijk. Zelfs de organisatie was overdonderd door de grote opkomst. Niet alleen tankstation-ondernemers, maar ook een groot aantal andere partijen en geïnteresseerden schoof aan. Want wat zijn op dit moment de mogelijkheden van waterstof? En wat zijn de verwachtingen voor komende jaren?

Al sinds 2011 zijn de gemeente Helmond en WaterstofNet met elkaar in gesprek. In 2012 zetten beide partijen een waterstoftankstation op de campus neer, die samen met PitPoint tot stand kwam. In eerste instantie werd gekozen voor een locatie waar waterstof onder een druk van 350 bar werd opgeslagen, vertelt Stefan Neis van non-profit organisatie WaterstofNet. “Al snel kregen we een bericht van Hyundai. Of we het station ook geschikt konden maken voor 700 bar. Grote voertuigen, zoals bussen, vrachtwagens en ook heftrucks kunnen uit de voeten met 350 bar, voor auto’s is een druk van 700 bar nodig. We besloten door te pakken. Sindsdien bestaat hier in Helmond de mogelijkheid voor beide opties.”

Groene waterstof

WaterstofNet, dat actief is in zowel Nederland als België, is een perfect voorbeeld dat laat zien dat de energietransitie niet stopt bij de grens. “Wij willen samen met de industrie, met kennisinstellingen en met de overheid op alle niveaus samenwerken om te werken aan de ontwikkeling van waterstof als brandstof voor voertuigen. We richten ons op projecten op het gebied van duurzame, groene waterstof en op zero emissie in Vlaanderen en Nederland.”

De focus bij Neis en zijn collega’s ligt echt op duurzame waterstof. “We zetten in op groene energie. Wij vinden dat waterstof duurzaam en groen moet worden opgewekt. De andere optie is gebruik van restwaterstof. In de haven van Antwerpen bijvoorbeeld komt bij de productie van chloor ook waterstof vrij. Ook die is natuurlijk goed te gebruiken als brandstof.”

Neis merkt dat er veel aandacht is voor waterstof als brandstof, maar dat de zichtbaarheid op de weg op dit moment nog gering is. “Het is nog een relatief nieuwe wereld, maar steeds meer partijen en fabrikanten springen erop in. Hyundai en Toyota bieden al waterstofauto’s in de showroom aan en heel wat merken, waaronder Audi, BMW, Mercedes en Honda, werken op dit moment aan seriemodellen. Ook zie je dat overheden en vervoersbedrijven al regelmatig kiezen voor voertuigen die rijden op waterstof.”

Modellen op waterstof

Een dealer die beide waterstofauto’s aanbiedt, is Oostendorp Autogroep. Het bedrijf uit het zuiden van het land verkoopt zowel de nieuwe Toyota Mirai als vanaf het najaar ook de Nexo van Hyundai, vertelt account manager fleetsales Herman Bron. “De prijs van beide auto’s ligt op dit moment nog hoog, maar dat is een kwestie van tijd. Zodra er meer auto’s gebouwd worden, gaat de prijs van de techniek en de auto’s omlaag.” De prijs van de Mirai ligt op 80.925 euro, de nieuwe Hyundai Nexo kost straks 69.995 euro. De actieradius van de Nexo ligt rond de 800 kilometer.

Sinds kort heeft WaterstofNet met behulp van Interreg-project ‘Waterstofregio 2.0′ ook een mobiel tankstation in huis. “Er zijn nog nauwelijks stations waar waterstof getankt kan worden, deze mobiele locatie kan tijdelijk ergens neergezet worden. Op die manier kunnen geïnteresseerden kennismaken met de brandstof en het tanken ervan.” Het tanken is overigens een koud kunstje en duurt niet langer dan bij benzine of diesel, hooguit een minuutje of drie. Gemiddeld gaat er in de tanks van een waterstofauto 5 kg. De meeste bezoekers van het station tanken ongeveer 2,5 kg, vertelt Neis. “Je rijdt immers de tank niet helemaal leeg, vooral niet als er weinig locaties zijn waar je de waterstof kunt vinden.

Vergunningen

Het mobiele waterstofstation is een mooie uitvinding. Je zou hem bijvoorbeeld tijdelijk bij een bestaand tankstation kunnen plaatsen. Maar dat blijkt in de praktijk nog niet zo eenvoudig, vertelt Neis. “Vergunningstechnisch zitten er nog wel de nodige haken en ogen aan. Het aanvragen van een vergunning om het station eenmalig op een locatie te mogen plaatsen, duurt zomaar een maand of vier.”

Uit oogpunt van veiligheid is het goed dat er strenge regels zijn, vinden Neis en zijn collega’s. “Het moet onder een hoge druk worden opgeslagen, dus het is belangrijk om veiligheidsmaatregelen in acht te nemen. Maar is waterstof minder veilig dan andere brandstoffen die op een tankstation worden aangeboden? Als je de juiste maatregelen treft, dan valt dat echt reuze mee.”

Op dit moment zijn flink wat partijen geïnteresseerd in waterstof. Naast de grote oliemaatschappijen, hebben ook flink wat middelgrote tankstationbedrijven afgelopen tijd laten weten dat ze erover denken waterstof op een van de locaties aan te willen bieden. Hoe snel zal het gaan? “Dat is lastig te voorspellen. Het is en blijft een kostbare miljoeneninvestering. Ik verwacht dat er in 2020 minimaal twintig locaties in Nederland, en tussen de tien en twintig in België zullen zijn. In Duitsland zal het sneller gaan. Ik schat dat het aantal uitkomt boven de tweehonderd. Maar uiteraard zijn we afhankelijk van de markt en van de maatregelen die de overheid neemt komende tijd. Feit is dat we moeten werken aan het terugdringen van de uitstoot. Het rijden op waterstof biedt in onze ogen geweldige kansen. Het is hét perfecte pad naar een groenere toekomst.”

Lees ook:

• H2 Mobility: minimaal honderd waterstofstations in 2019
• Holthausen Groep krijgt subsidie voor bouw waterstofstations
• Hyundai maakt prijs waterstofauto bekend: 69.995 euro