De komst van Tango aan de snelweg heeft weinig invloed gehad op het prijsbeleid van andere formules. Drie jaar geleden opende het onbemande merk zijn eerste rijksweglocatie langs de A27 bij Eemnes. Andere Q8-stations volgden snel. Het laatste adviesprijs-bastion werd daarmee geslecht, literprijzen zouden gaan dalen en zelfs het woord bloedbad viel. Inmiddels zijn drie jaren gepasseerd en hanteren de meeste snelwegstations nog steeds adviesprijzen, zowel voor benzine als voor diesel. Ook de groei van het aantal onbemande vestigingen stopte vrij snel na de komst van de eerste Tango.

In september 2013 werd de eerste rijksweg-Q8 omgekleurd naar het onbemande merk. Binnen ongeveer een jaar had moederbedrijf Kuwait Petroleum alle snelweglocaties omgezet naar Tango. De teller staat nu op vijf stations langs A-wegen.

Groei onbemand

Met nog enkele onbemande vestigingen van Tamoil, TinQ, Argos en Esso daarbij opgeteld, komt het aantal stations zonder personeel langs rijkswegen iets boven de tien. Al is er op veel van deze locaties wel een shop aanwezig, die door een andere partij wordt uitgebaat. Dat er op korte termijn veel Express-vestigingen bij komen, lijkt onwaarschijnlijk. De groei van het onbemande segment langs snelwegen is dus na de komst van Tango vrij snel tot stilstand gekomen. Daarover zullen velen in de branche zich niet verbazen.

Echter, destijds verwachtte menigeen wel dat de literprijzen flink zouden dalen door de komst van snelweg-Tango’s. Ook het feit dat autorijders steeds vaker de weg naar goedkopere stations aan het onderliggende wegennet wisten te vinden, voedde toen de gedachte dat andere formules ook moesten gaan prijsvechten. Daarnaast zouden accijnsverschillen met het buitenland en steeds zuinigere auto’s zorgen voor meer prijsconcurrentie aan de snelweg.

Pompkortingen

Het grootschalig hanteren van duikprijzen is tot op heden uitgebleven. Daling van literprijzen vond vooral plaats bij locaties die een Tango in de buurt kregen. Daar worden nu pompkortingen gehanteerd die oplopen tot vijf cent per liter. Tango zelf geeft kortingen van zo’n tien cent op de adviesprijs, blijkt uit cijfers van de tankstation-app Tanken met Tom (het voormalige MKB Brandstof). Ook andere onbemande stations aan de snelweg geven kortingen van tien cent of zelfs nog iets meer.

Maar van de vijf grote formules aan de snelweg (BP, Esso, Shell, Texaco en Total) zijn er nog altijd drie die niet of nauwelijks met pompkortingen werken. Alleen Shell en Esso besloten enkele centen van de adviesprijs af te halen. Overigens niet op alle locaties, maar bij een geselecteerd aantal stations. BP, Texaco en Total houden vast aan adviesprijzen.

Hogere kosten

“Het is ook niet gemakkelijk om hoge kortingen te geven aan de snelweg”, zegt tankstationconsultant Lulof Dalhuisen. “Je maakt hogere kosten, waardoor niet veel ruimte is om van de adviesprijs af te wijken.” Hij wijst onder meer op de hoge bedragen die worden betaald bij de jaarlijkse veilingen en de variabele huur die snelwegstations moeten afdragen aan de Staat.

“De concessie die bij een veiling wordt bemachtigd, duurt vijftien jaar. In die periode moet je het bedrag terugverdienen dat je hebt geboden. In een aantal gevallen gaat het dan om vijf of tien miljoen euro. Dat heeft gevolgen voor de literprijzen. Ook de kosten van de exploitatie zelf zijn hoger, bijvoorbeeld vanwege de uitgaven aan personeel.” Dat laatste is volgens Dalhuisen een belangrijke reden dat Kuwait wél hogere kortingen kan geven bij hun Tango-stations. Zij maken geen kosten voor de exploitatie van de shop, omdat het bedrijf zich beperkt tot het voorterrein.

Niet verbaasd

Peter Waterham van Tankstation Advies is niet verbaasd dat de meeste andere formules het voorbeeld van Kuwait niet hebben gevolgd. “Als je besluit om de shop af te stoten, het station onbemand te maken en tien cent korting te geven, moet je minstens het dubbele aantal liters verkopen om die korting terug te verdienen. Het is zeer de vraag of dat lukt, omdat je aan de snelweg ander tankpubliek hebt dan bij overige stations.”

Hij wijst in dit verband onder meer op het hoge aantal kaartliters bij rijksweglocaties. “Die klanten hebben een korting afgesproken op de kaart en die staat los van de pompkorting. Daarnaast heb je relatief veel dieselafzet. De klant die zonder kaart bij een snelwegstation tankt, is minder prijsbewust of heeft op dat moment geen andere keuze, omdat zijn tank bijna leeg is. Daarom kiezen veel stations ervoor om adviesprijs te hanteren of daar in sommige gevallen zelfs een cent bovenop te doen.”

Korte ritten

Volgens Waterham speelt ook mee dat particuliere automobilisten vaak korte ritten maken. Daardoor komen ze in verhouding minder vaak op de snelweg en als ze daar al komen, is het meestal maar een kort stukje, waarbij ze slechts één rijkswegstation tegenkomen. “Aan het onderliggende wegennet is dat heel anders. Daar komen automobilisten op één rit vaak meerdere stations tegen. Dan speelt concurreren op prijs een veel belangrijkere rol.”

“Sowieso tankt de prijsbewuste klant meestal niet aan de snelweg. Om die naar je rijksweglocatie te krijgen moet je echt veel korting geven en die margeruimte is er meestal niet. Bovendien draaien snelwegstations in veel gevallen een mooie omzet in de shop, vergezeld van fraaie marges. De noodzaak om de tankshop te sluiten, is er vaak niet.”

Tom van Gurp

Lees ook: Prijsvechter Tango zet eerste stappen langs snelweg