Snelwegstations krijgen de komende jaren meer concurrentie. Rijkswaterstaat wil namelijk extra bedrijven en diensten toestaan op verzorgingsplaatsen langs rijkswegen. Daarbij wordt in eerste instantie gekeken naar de ongeveer zeventig solitaire verzorgingsplaatsen. Dat zijn plekken waar geen enkele voorziening aanwezig is. De regels worden mogelijk vóór het einde van dit jaar al verruimd. Belangenvereniging voor tankstation-ondernemers aan de snelweg VPR is niet gelukkig met de plannen. “Ik houd mijn hart vast”, aldus Gabriëlle Pielage.

Van oudsher zitten er tankstations en horecagelegenheden op verzorgingsplaatsen langs Nederlandse rijkswegen. Deze zijn gevestigd op gemiddeld twintig kilometer van elkaar. Ook zijn er solitaire verzorgingsplaatsen, waar geen voorzieningen zijn toegestaan. Een voorbeeld hiervan is Ronduit aan de zuidzijde van de A1 bij Naarden.

Het huidige beleid staat niet toe dat nieuwe partijen toetreden tot de snelwegmarkt. Uitsluitend aanbieders van een basisvoorziening (een tankstation of een horecagelegenheid) mogen desgewenst extra diensten aanbieden. Van die beperking wil Rijkswaterstaat af.

Nieuwe tankstations

De wegbeheerder zegt namelijk signalen te hebben ontvangen van zowel belangenorganisaties als marktpartijen dat weggebruikers behoefte hebben aan meer of andere voorzieningen. Hierbij wordt gedacht aan bijvoorbeeld werkplekken of aan pick-up points voor boodschappen. Nieuwe tankstations komen er voorlopig niet, maar mogelijk komt wel extra ruimte voor foodretailers.

Dat kan extra concurrentie betekenen, want shop-inkomsten zijn aan de snelweg steeds belangrijker geworden. Tevens profileren tankstations zich steeds meer als werkplek of als ontmoetingsplek voor zakelijke afspraken. Als Rijkswaterstaat extra vergunningen uitgeeft voor dergelijke diensten kan dat zeker nadelige gevolgen hebben voor de zittende vergunninghouders, denkt Pielage. “Met de overheid zijn duidelijke afspraken gemaakt, die zijn vastgelegd in onder andere diverse convenanten en in de Benzinewet.”

Onduidelijkheid

Ze hekelt onder meer de onduidelijkheid over wat nu precies wordt toegestaan volgens de nieuwe regels. “Een aanvraag wordt beoordeeld op verkeersaantrekkende werking en op verkeersveilgheid. Maar het is afhankelijk van hoe Rijkswaterstaat dit zelf invult. Dan zijn vergunninghouders dus overgeleverd aan de inzichten van Rijkwaterstaat op dit gebied. Onze leden zijn daar niet blij mee.”

“We zijn niet tegen een mogelijke aanpassing van het voorzieningenbeleid. Echter, er zijn in het verleden afspraken met de overheid gemaakt en die afspraken dienen te worden gerespecteerd. Je kunt niet de spelregels tussentijds wijzigen, terwijl de huurrechten van de tankstations van onze leden nog moeten worden geveild. Met deze mogelijke aanpassingen is het zeer onduidelijk wat straks precies wél mag en niet mag. Die duidelijkheid is er met de huidige regels wel. Rijkswaterstaat kan echter dit beleid volledig zelfstandig opstellen. De politiek hoeft hier namelijk geen besluit over te nemen.”

Afspraken

Ook Erik de Vries van branchevereniging voor energiehandelaren Nove zet vraagtekens bij de nieuwe plannen. “Tankstationbedrijven hebben een vergunning gekregen op basis van bepaalde afspraken. Deze afspraken laten beperkte concurrentie toe. Die beperking is van invloed geweest op het bedrag dat vergunninghouders hebben betaald bij de veiling van de huurrechten.”

De Vries vraagt zich af wat de werkelijke reden is voor aanpassing van het huidige beleid. “Het lijkt er sterk op dat het simpelweg om meer inkomsten gaat. Weliswaar zegt Rijkswaterstaat dat automobilisten en truckers behoefte hebben aan extra voorzieningen. Maar volgens mij is er geen recent onderzoek dat die conclusie onderschrijft.”

“We weten dat ANWB desgevraagd heeft gezegd voorstander te zijn van meer voorzieningen, maar daar gaan ze natuurlijk sowieso nooit ’nee’ tegen zeggen. Bovendien is Rijkswaterstaat zelf naar de bond gestapt met deze vraag. Het zou anders zijn geweest als de ANWB uit eigen initiatief hierom had gevraagd. Maar dat is niet gebeurd.”

Onderzoek

Nove zou graag zien dat eerst een onderzoek wordt gedaan naar de werkelijke behoeften van de weggebruikers. “Als daaruit blijkt dat daadwerkelijk sprake is van een tekort aan bepaalde voorzieningen, kun je alsnog de regels daarop aanpassen.”

Rijkswaterstaat geeft aan rekening te houden met de verkregen rechten van de zittende vergunninghouders en benadrukt ook dat tot 2024 geen vergunningen voor nieuwe tankstations worden uitgegeven. Tevens worden diverse belangenbehartigers uit de tankstationbranche betrokken bij het besluitvormingsproces.

Bron foto: Shanna Hillebrand Photography