De Raad van State is kritisch over het verbod op verkoop van bier en wijn bij tankstations. Dat bleek maandag tijdens de rechtszaak die pomphouder Ewout Klok aanspande tegen de overheid. De rechters bij de Raad van State (staatsraden genoemd) zetten vooral vraagtekens bij het argument van de overheid dat er een sterke link is tussen brandstofverkoop en verkeer en dat er daarom geen alcohol mag worden verkocht. “We worstelen met deze zaak”, aldus één van de staatsraden. De uitspraak van het rechtsorgaan volgt over een aantal weken.

Sinds 2000 is de verkoop van alcohol bij tankstations niet meer toegestaan, tot irritatie van velen in de branche. Ze lopen immers veel omzet mis. In 2011 besloot pomphouder Ewout Klok om een proefproces uit te lokken. Vorig jaar deed de rechtbank in Assen al uitspraak en stelde de overheid in het gelijk. Klok besloot echter door te procederen bij de Raad van State.

Verkoopverbod

Die zette maandag veel vraagtekens bij het verkoopverbod. De kwestie spitste zich onder meer toe op de vraag wanneer sprake is van een link met verkeer. Is een wegrestaurant niet ook een plek waar de meeste mensen met de auto naar toe komen? Wat te doen met een tankstation-exploitant als Makro, die zowel alcohol als brandstof verkoopt, al moet je die op twee verschillende plekken afrekenen? En de constructie waarbij een complete scheiding is tussen shop en brandstof, waarbij de benzine niet in de winkel kan worden afgerekend? Mogen die dan wel alcohol verkopen, vroeg het rechtsorgaan zich af.

Nee, vond de advocaat van de overheid. Ook bij dergelijke constructies blijft er een link tussen brandstofverkoop en alcohol en zou het verbod moeten blijven gelden. Daarnaast wijst de advocaat er op dat het verkoopverbod onderdeel uitmaakt van een breder pakket aan maatregelen om alcoholgebruik in het verkeer terug te dringen. Uit onderzoek zou blijken dat het totaalpakket aan maatregelen wel degelijk effect heeft. Of dit ook komt door het verbod bij tankstations werd niet duidelijk.

Supermarkten

Volgens Klok, bijgestaan door advocaten van Boekel de Nerée en Lisanne Henneveld van Beta (zie foto), is bij de alcoholwetgeving sprake van ongelijkheid. Gelijke bedrijven worden door de wet ongelijk behandeld. Dit omdat bijvoorbeeld supermarkten en wegrestaurants wél alcohol mogen verkopen. Bij laatstgenoemde is het zelfs de bedoeling dat je het ter plekke opdrinkt.

De redenering van de overheid dat er bij tankstations een sterke link is met verkeer en bij onder meer supermarkten niet, noemen de tankstation-ondernemer en Beta ’boterzacht’. Bovendien voeren ze aan dat nooit is aangetoond dat het verbod daadwerkelijk de verkeersveiligheid heeft vergroot.

Rechtszaak

De pomphouder uit Hoogeveen is positief gestemd na de rechtszaak. ”We kregen het gevoel dat de staatsraden goed wisten hoe de tankstationbranche is veranderd in de afgelopen jaren en hoe belangrijk de shop is geworden.” Ook de vraag van het rechtsorgaan of niet juist gekeken moet worden naar de verkeersveiligheid in plaats van de associatie met verkeer, vond Klok zeer terecht.

Volgens hem zorgt het verkoopverbod niet alleen voor minder bier- en wijnomzet. “Het is ook een klantentrekker. Als mensen naar mijn shop komen voor alcohol nemen ze meteen ook andere artikelen mee. Die kopen ze nu bij de supermarkt. Zij gebruiken het bier ook als publiekstrekker.” Hij benadrukte tijdens de rechtszitting dat de petrolbranche niet van plan is om sterke drank te verkopen, maar dat het uitsluitend gaat om bier en wijn

Uitspraak

De Raad van State probeert binnen zes weken uitspraak te doen, maar gaf tijdens de zitting al aan dat de uitspraak wellicht langer op zich laat wachten. Als het verbod gehandhaafd blijft, kan Klok doorprocederen bij het Europese Hof. Of die stap daadwerkelijk wordt gezet bij een negatieve uitspraak, beslist de Drentse pomphouder op een later moment.

Tom van Gurp

Lees ook: Beta in beroep tegen uitspraak over verkoopverbod alcohol