Toiletten in tankstations langs snelwegen zijn steeds schoner. Dat blijkt uit een onderzoek van de ANWB naar vijftig wc’s langs rijkswegen. Door de komst van betaalde toiletten bij de grote formules is meer aandacht voor schoonmaak, onderhoud en faciliteiten. Dat vertaalt zich in betere testresultaten dan in 2008, toen de bond ook al een test bij snelweg-locaties uitvoerde. Dat waren toen grotendeels dezelfde vestigingen als bij de nieuwe test.

De schoonste toiletten in Nederland zijn te vinden aan de A73 bij station Shell Hondsiep in het Brabantse Haps. Zes jaar geleden was deze vestiging nog één van de vuilste. Samen met Texaco Twaalfmaat aan de A9, Shell De Andel langs de A12 en Shell Hogewei aan de A329 behoort Hondsiep nu tot de schoonste van het land.

Texaco

Daartegenover staat Texaco Steelhoven langs de A59. Deze locatie haalde de laagste score. Het testteam trof daar op de kranen en brillen van herentoiletten te veel bacteriën aan. Daarnaast roken alle toiletruimten niet lekker en waren de wastafels en wc-brillen niet schoon. Daarbovenop waren de vloeren en de verlichting vuil. Niet verrassend bleek dat bij de onderzochte locaties de heren-wc’s in alle opzichten vuiler zijn dan de damestoiletten.

Qua formules scoorde vooral Shell heel goed. Zeven van de tien schoonste locaties hebben het geelrode logo op de luifel staan. Naast de eerdergenoemde Texaco Twaalfmaat werd de top tien vervolmaakt door BP De Hucht in Ugchelen en Total ’t Haasje in Maarheeze. Bij de onderste tien staan maar liefst vijf Texaco’s. Die worden onderin vergezeld door twee Esso’s, een BP, een Q8 en een Total (bekijk de scores per formule in de matrix onderaan dit artikel).

Hygiëne

De ANWB heeft alle toiletten tweemaal incognito bezocht. Eenmaal door laboratorium-medewerkers en eenmaal door medewerkers van de ANWB. In beide gevallen werd de optische hygiëne beoordeeld. Daarnaast namen de laboranten monsters van wc-brillen, kranen, deurknoppen en babyverschoon-kussens.

Het aantal vieze toiletten waar te veel bacteriën aanwezig zijn, is gedaald van 22 procent bij de vorige test naar zes procent nu. Wat optische schoonheid betreft waren de prestaties ook beter: de staat van 52 procent van de wc’s was goed tot uitstekend. Zes jaar geleden was dat percentage nog maar 37 procent.

Vuil

Het meeste vuil kwamen de onderzoekers tegen op plafonds en roosters, gevolgd door de vloer. De opkomst van de betaaltoiletten lijkt bij te dragen aan de goede resultaten. Want vooral die categorie scoort goed: zeventien van de dertig betaaltoiletten waren zowel optisch als qua bacteriën ‘schoon’ tot ‘zeer schoon’. Bij de gratis toegankelijke waterplekken was dat aandeel veel lager. Daar haalden slechts vijf van de twintig een dikke voldoende op beide criteria, de rest was ‘matig schoon’ tot ‘vies’. Van de acht slechtst scorende wc’s, zijn er zeven gratis toegankelijk.

De gevreesde e-coli bacteriën werden nergens in een te hoge concentratie aangetroffen. Entero-bacteriën, een groep waartoe onder andere salmonella-bacteriën behoren, was in vier van de vijftig onderzochte toiletten te veel aanwezig. In alle vier gevallen op de kraan.

Tankshop

Bij dertig van de vijftig onderzochte snelweg-toiletten moeten bezoekers betalen voor gebruik. Bij achttien andere stations kunnen ze gratis terecht, terwijl bij de twee overige een vrijwillige bijdrage gegeven kan worden. Bij het vorige onderzoek zes jaar terug hoefde klanten voor geen enkele wc te betalen.

Hoewel het betalen zorgt voor betere wc’s vinden sommige autorijders dat onhandig, omdat vaak uitsluitend contant kan worden afgerekend. Toch heeft zo’n toilet nieuwe stijl zeker ook voordelen, vindt de ANWB. Bijvoorbeeld omdat de ingang vrijwel altijd ín de tankshop zit. Daardoor hoeven klanten in de winter niet door de kou en krijgen ze geen onveilig gevoel, als het al donker is. Bovendien hoeven ze geen sleutel meer te vragen bij de kassa.

Betalen

In ruil voor de betaalde toilettoegang krijgen klanten vrijwel overal een tegoedbon voor de tankshop, behalve bij Gulf Zwartewater aan de A67. Daar betaal je puur voor het toiletbezoek. Bij BP kun je de bon uitsluitend besteden bij het betreffende station. Bij Shell, Texaco en Esso kunnen klanten de bonnen binnen drie maanden ook bij andere stations van die formule inleveren.

Ook baby’s profiteren van de toiletten nieuwe stijl. Verschoonkussens zijn op de meeste plekken aanwezig en werden vaker aangetroffen dan bij het onderzoek in 2008. De ruimtes zijn doorgaans schoner. Echter, twee van de 31 onderzochte verschoonplekken waren niet schoon genoeg, namelijk bij Sandelingen-Oost langs de A16 en bij de eerdergenoemde Gulf-locatie.

Esso

Enkele grote formules hebben gereageerd op resultaten van het ANWB-onderzoek, onder meer Esso. ”We vinden het bijzonder vervelend dat onze klanten op sommige Esso-stations toiletten in dergelijke staat aantreffen. Onze station-eigenaren en het personeel doen hun uiterste best om de wc’s voor onze gasten schoon en fris te houden en het is jammer dat hun inspanningen op sommige momenten niet voldoende blijken. Wij hebben de resultaten van deze test besproken met de betrokken eigenaren en uitbaters en zij zullen waar nodig stappen ondernemen.”

Ook Texaco, dat dus met vijf stations terug te vinden was in de onderste tien, gaf een reactie. ”Wij zijn blij met het ontvangen van deze opmerkingen, zodat we in staat zijn met deze feedback onze service naar de klanten te verbeteren. We blijven in de toekomst checks uitvoeren om onze standaarden te garanderen.”

Concept

Texaco is momenteel bezig om hun nieuwe toiletconcept uit te rollen bij diverse locaties langs de snelweg. Van de tien Texaco’s die gecontroleerd zijn, zijn er vier vestigingen recentelijk uitgerust met het nieuwe betaalde concept, waarbij klanten voor vijftig eurocent gebruik kunnen maken van de wc’s. Texaco geeft aan dat de snelweg-stations die uitgerust zijn met de nieuwe toiletten in de ANWB-test wél goed worden beoordeeld.

Bekijk hier de gemiddelden per formule, gesorteerd op aanwezigheid bacteriën: