De omzet van tankshops is in het afgelopen jaar met vijf procent gedaald ten opzichte van een jaar eerder. Dat blijkt uit cijfers van kennisinstituut FSIN. Slechts veertien procent van de shops zagen de verkoopcijfers vorig jaar stijgen in vergelijking met 2013. Daarmee behoort petrol helaas tot de slechtst presterende sectoren in het ’out of home’-kanaal. ”Zorg dat de klanten voor het shopaanbod naar je toe komen”, geeft FSIN-directeur Jan-Willem Grievink als tip mee.

Bij maar liefst 65 procent van de shops daalden de verkopen. De overige 21 procent bleef qua omzet op hetzelfde niveau. In het onderzoek zijn alleen eten, drinken en tabak meegenomen. De non-food omzet, de carwash en de brandstof zijn buiten beschouwing gelaten.

Onbemand

Oorzaak van de daling is onder andere de toenemende populariteit van onbemande tankstations. ”Ook staat de tabaksverkoop onder druk en dat is een belangrijk segment. Daarnaast zie je dat het aanbod in de pompshop niet onderscheidend genoeg is. Mensen rijden er niet voor om”, aldus Grievink.

”We zien dat ondernemers die zich wél onderscheiden met hun foodaanbod, betere cijfers noteren. Het zijn innovatieve pompshops, die de consument weten te verleiden. Het is daarom van belang dat je als ondernemer dusdanig onderscheidend bent, dat de klanten ook naar je toe komen als ze niet hoeven te tanken.”

Tankstations

Het is niet voor het eerst dat de winkelomzet bij tankstations daalt. Sinds het uitbreken van de crisis in 2008 staan de verkoopcijfers onder druk. ”Dat was overigens bij veel andere sectoren ook zo, bijvoorbeeld horeca. Maar die heeft de weg naar boven weer gevonden. Petrol nog niet. Dat komt vooral doordat ze nog een beetje ouderwets zijn, zich te weinig onderscheiden. Je ziet dat stations die wel innoveren, dat ook terugzien in de omzet.”

Het FSIN onderzocht niet alleen tankstations, maar keek ook naar de verkoopcijfers in andere foodsectoren. Daaruit blijkt dat niet alleen petrol het moeilijk heeft, maar dat bijvoorbeeld ook institutionele catering de omzet ziet dalen (-4,2 procent). Voorts daalden de verkopen bij snackbars met 2,6 procent en bij shoarma en grillrooms met 3,1 procent. Daar staat tegenover dat ijssalons de omzet gemiddeld met 6,1 procent zagen stijgen in het afgelopen jaar.

Supermarkten

Grievink verwacht dat de totale markt voor out of home-consumptie dit jaar iets stijgt, zoals dat in andere landen al in 2014 het geval was. Dat die stijging in Nederland uitbleef in het afgelopen jaar, is grotendeels toe te schrijven aan supermarkten. Die hebben in ons land een prijsniveau dat het laagste is van West-Europa, waardoor het voor consumenten gemakkelijk was om geld te besparen door niet buiten de deur te eten.

Waar wel een fikse groei te zien is, is het bezorgen van maaltijden. Die markt zit momenteel al op een totaalbedrag van rond de 1 miljard euro per jaar. “Het is nog maar enkele jaren geleden dat we nog niet eens op de helft van dat bedrag zaten”, vertelt Grievink. “Foodbezorging is nog lang niet uitgegroeid.” De laatste tijd starten steeds meer tankstations met het bezorgen van onder andere belegde broodjes, waarvan de markt afgelopen jaar een omvang had van 34 miljoen euro.

Succesfactoren

Het instituut heeft naar aanleiding van het onderzoek diverse succesfactoren geformuleerd, die ook gelden voor pompshops:

• Eigentijdse inrichting, sfeer en verblijfskwaliteit (netheid).
• Extreme klantgerichtheid, gastvrijheid en dienstverlening (gratis, snel internet etc.).
• Perfecte verrassende kwaliteit kunnen leveren tegen redelijke prijzen (ook via goedkope instapmenu’s).
• Verhalen vertellen rondom de producten, gerechten en kooktechnieken. Authenticiteit en ambachtelijke producten zijn belangrijk voor consumenten.
• De consument invloed geven in de (selectie van) gerechten of maaltijdcomponenten.

Tom van Gurp

Lees ook: Foodomzet tankstations daalt met ruim vier procent