Het aantal automobilisten dat snelwegstations bezoekt neemt toe. De afgelopen tijd kwam er 5,5 procent meer bezoekers bij rijksweglocaties dan in dezelfde periode een jaar eerder. Dat blijkt uit een enquête van onderzoeksbureau Foodstep. De stations langs het onderliggende wegennet betalen de prijs. Zij zagen gemiddeld bijna vier procent minder bezoekers langskomen, die bovendien steeds vaker zonder shopaankoop het tankstation verlieten.

De toegenomen populariteit van stations langs rijkswegen is opvallend. De laatste jaren weken veel automobilisten juist uit naar vestigingen aan het onderliggende wegennet, vanwege de lagere brandstofprijzen. Vlooteigenaren verboden hun medewerkers in sommige gevallen zelfs om aan de snelweg te tanken.

Brandstofprijzen

Die daling bij rijkswegstations lijkt, in ieder geval voorlopig, een halt te zijn toegeroepen. Rien de Koning, betrokken bij het onderzoek, vermoedt dat drie factoren daarbij een rol spelen. ”De brandstofprijzen zijn gedaald, mede door de komst van onbemande rijkswegstations. Daardoor gaan ook snelwegstations in de omgeving omlaag met de prijs.”

”Daarnaast zie je dat het shopaanbod verbetert, dat er meer plekken zijn waar je kunt zitten en dat vaak wifi beschikbaar is. Ten derde verschraalt het aanbod aan het onderliggende wegennet, vooral doordat steeds meer stations onbemand worden.” In tegenstelling tot bij snelweg-Tango’s, gaan bij onbemande vestigingen aan het onderliggende wegennet vaak de shops dicht.

Onderzoek

Foodstep ondervroeg de afgelopen tijd twaalfduizend consumenten naar hun koopgedrag. Het gaat hierbij om de periode april 2014 tot en met maart 2015. Uit de resultaten blijkt dat locaties aan de provinciale en gemeentelijke wegen 3,9 procent minder bezoekers mochten verwelkomen dan in de twaalf maanden daarvoor.

Het aantal klanten dat besloot iets mee te nemen in de tankshops aan het onderliggende wegennet kwam zelfs 11,9 procent lager uit, waarbij vooral de woonwijkstations omzet verliezen. Het gaat dus uitsluitend om de shopartikelen. Brandstof en carwash worden buiten beschouwing gelaten.

Tabak

Als de cijfers van snelweg- en niet-snelwegstations bij elkaar worden opgeteld, is ook een negatieve ontwikkeling te zien. Het aantal bezoekers daalde in zijn totaliteit met 2,5 procent. Het aantal consumenten dat iets koopt uit het shopassortiment daalde zelfs met 10,4 procent, waarbij ook tabak minder populair wordt.

”En dan spreken we niet alleen over tankstations vlakbij de grens. We zien de dalende tabaksverkopen in het gehele land”, aldus De Koning. Hij zoekt de verklaring daarvan onder meer in een afname van het aantal rokers. ”En degenen die wél blijven roken, doen dat minder vaak.”

Onbemand

Daarnaast zorgt de toename van het aantal onbemande stations ervoor dat er minder tabaksverkooppunten zijn in de petrolbranche, waardoor omzet zich naar andere verkoopkanalen verplaatst. Ook de accijnsverhoging op sigaretten en shag van begin dit jaar kan een duit in het zakje hebben gedaan, omdat daardoor roken duurder is geworden. Dat veel omzet zich heeft verplaatst naar het buitenland, ziet De Koning niet als een belangrijke oorzaak van de recente daling. ”Het grenseffect speelde namelijk ook al een belangrijke rol in de vorige onderzoeksperiode.”

Voor tankstations liggen er kansen in een rol als shop en servicepunt, menen de onderzoekers van Foodstep. “Langzaam maar zeker zijn de brandstof- en tabaksstroom eindig voor de tankstationbranche. Succes zit hem in het loslaten van het oude businessmodel en het maximaal benutten van andere omzetmogelijkheden binnen de locatie.” Hun advies aan ondernemers: ”Houd op met brandstof verkopen en wordt horeca-ondernemer, retailer of vervoersspecialist.”

Tom van Gurp

Lees ook: BP heeft beste tankshop van ‘grote vijf’