Veiligheidsexpert: onderbewustzijn potentiële overvallers prikkelen
Tankstation-ondernemers en -medewerkers dienen overvallers het gevoel te geven dat hun tankstation geen goede plek is om een overval te plegen. Dat kan door het onderbewustzijn van die overvaller te prikkelen. Dat kan bijvoorbeeld door de bezoeker van een tankstation de maximale aandacht te geven. Dit is voor een klant erg prettig, maar niet voor een potentiële overvaller. Deze uitleg gaf veiligheidsexpert Godfried Hendriks van GOING Consultancy dinsdag tijdens een workshop op de Tankstation Vakbeurs in Houten.
Hendriks werkt in zijn functie nauw samen met politie en criminologen. “Criminologen hebben overvallers ondervraagd. Daaruit blijkt dat overvallers een bepaalde mate van voorbereiding hebben voordat ze een misdaad begaan, soms bewust maar soms ook onbewust”, vertelt de veiligheidsexpert.
“Ook uit camerabeelden kan ik opmaken dat het vaak voorkomt dat overvallers een tankstation al eerder hebben bezocht als klant, maar dat op dat moment er soms niets verdachts is te zien. Anderen gebruiken dat moment om te verkennen of dit een interessante plek is om hun slag te slaan. Wat ook opvalt is dat overvallen met name op buurtstations worden gepleegd en dat daders vaak op twee tot drie kilometer afstand wonen van de plek waar ze toeslaan.”
Overvallen
Hendriks waarschuwt dat er tijdens de donkere dagen doorgaans meer overvallen worden gepleegd. De meeste overvallen worden tussen 18.00 en 21.00 uur ’s avonds gepleegd en vooral tussen 20.00 en 21.00 uur, vertelt Hendriks. Op snelweglocaties komt dit volgens hem minder vaak voor, omdat het daar ook ’s avonds nog druk is. “Overvallers slaan vaak vlak voordat een tankstation sluit toe, omdat ze graag op een moment komen dat een medewerker alleen achter de balie staat en er geen klanten meer zijn.”
“Probeer daarom richting de potentiële dader te communiceren dat het dom is om voor een paar honderd euro’s grote risico’s te lopen. Als we met de branche de buit nog verder terug kunnen dringen, dan wordt het steeds minder interessant voor de overvallers”, zo roept hij op. “Ga een overvaller niet tegenwerken. Zorg ervoor dat er zo weinig mogelijk geld is, waardoor het niet eens de moeite waard is om tegen de overvaller in te gaan.”
Veiligheidscampagnes
Hendriks verwees naar de postercampagne ‘Kleine buit, grote pakkans’ die voormalig minister van Justitie Ivo Opstelten in 2013 lanceerde en de veiligheidscampagne voor tankstations in Den Haag gestart door minister Ard van der Steur afgelopen september. “De poster die is gericht op het ontmoedigen van potentiële overvallers is helaas niet veel gebruikt in de branche. Blijkbaar willen veel ondernemers hun klanten hiermee niet lastig vallen.”
Onderdeel van de laatste campagne is dat er gratis e-learning wordt aangeboden bij het Opleidings- en Ontwikkelingsfonds voor Tankstations en Wasbedrijven (OOTW). “Ik wil iedereen in de branche adviseren om deze e-learning te volgen. Als vervolg daarop kun je een training Overvalpreventie en omgaan met agressie doen”, adviseert de veiligheidsexpert.
Diefstal door medewerkers
Hendriks gaf tankstation-ondernemers verder advies over hoe diefstal door eigen medewerkers kan worden voorkomen. Volgens hem is ongeveer tien procent van de medewerkers goudeerlijk en zal nooit iets stelen. Tachtig procent van de medewerkers zit in een grijs gebied en bij hen hangt het af van de situatie of ze de wet overtreden. Tien procent van de medewerkers draait zijn hand niet om voor diefstal, aldus de veiligheidsexpert. “We moeten proberen om de middelste groep eerlijk te houden.”
Hendriks verwees naar de ‘Theft triangle’ die bestaat uit de aspecten ‘motivatie’, ‘gelegenheid’ en ‘afwezigheid van afschrikking’. De ondernemer kan zelf deze aspecten beïnvloeden. “Dat kan bijvoorbeeld door te zorgen dat je geen rotte appels in je organisatie hebt, door CV’s na te bellen en te controleren of iemand een strafblad heeft.”
Voorbeeldgedrag leidinggevende
Volgens de veiligheidsexpert heeft de directe leidinggevende een belangrijke rol in het gedrag van zijn medewerkers. “De werkgever moet voorbeeldgedrag tonen en is de belangrijkste factor die goed gedrag kan stimuleren. Zo dient hij het personeel het gevoel te geven dat ze eerlijk behandeld worden.”
De belangrijkste punten waarmee interne diefstallen kunnen worden voorkomen zijn volgens Hendriks medewerkers met respect behandelen, een cultuur van eerlijkheid creëren én door controles uit te voeren. “Vertrouwen is goed, controle is beter”, zo stelde hij.
Marieke van Gompel
Lees ook:
